Tìm hiểu những bệnh ung thư thường gặp, dấu hiệu phát hiện sớm không nên bỏ qua
Theo thống kê của Cơ quan nghiên cứu ung thư quốc tế (International Agency for Research on Cancer – IARC), năm 2018, toàn thế giới có 18,08 triệu người mới mắc ung thư, trong đó có trên 9,5 triệu người tử vong vì căn bệnh này. Số ca mới mắc ung thư ở Việt Nam ước tính là 164.671 ca và số ca tử vong là 114.871 ca. Các loại ung thư phổ biến ở nam giới lần lượt là ung thư gan (21,5%), ung thư phổi (18,4%), dạ dày (12,3%), đại trực tràng (8,4%) và ung thư vòm (5%), ở nữ giới lần luợt là ung thu vú (20,6%), đại trực tràng (9,6%), phổi (9,4%), dạ dày (8,6%), và gan (7,8%).
Tỷ lệ mắc ung thư chuẩn hoá theo tuổi ở cả hai giới là 151,4/100.000 người và tỷ lệ tử vong là 104,4/100.000 người. Tại Việt Nam, ước tính có khoảng 70% bệnh nhân ung thư chẩn đoán ở giai đoạn muộn (III hoặc IV), trong đó có cả các bệnh có thể sàng lọc, phát hiện sớm bằng nhiều phương pháp khác nhau.
Chúng ta cùng tìm hiểu các bệnh ung thư thường gặp trên, dấu hiệu nào để phát hiện sớm trước khi quá muộn?
Nội dung bài viết
1. Bệnh Ung thư đại trực tràng
Ung thư đại trực tràng thường bao gồm ung thư trực tràng và ung thư kết tràng. Trong thực tế, nếu có polyp phát triển trong đường ruột là một điều bình thường, không có vấn đề gì lớn, thậm chí có polyp tăng sản, polyp bạch huyết, polyp tuyến tiến triển thành khối u…
Ung thư đại tràng là bệnh thường gặp ở nam và nữ giới. Nếu bạn có chế độ ăn nhiều chất béo, protein cao, ít chất xơ trong thời gian dài và thiếu tập thể dục, rất dễ sinh ra ung thư đại trực tràng. Đặc biệt với người hút thuốc lá sẽ là yếu tố nguy cơ gây bệnh.
Dấu hiệu cảnh báo sớm ung thư đại tràng: Những biểu hiện bất thường ở các bộ phận liên quan đến đường tiêu hóa đều có thể do bệnh lý về đại tràng gây ra, trong đó có ung thư đại tràng. Một số biểu hiện rối loạn tiêu hóa kéo dài như hay ợ hơi, ợ chua, hơi thở có mùi hôi, thường đau tức bụng sau ăn.
- Tình trạng đau quặn rất có thể là do nhiễm khuẩn đường tiêu hóa. Tuy nhiên, một số biểu hiện kể trên cũng có thể là do những bệnh liên quan đến khối u ở dạ dày – ruột. Cần phải thăm khám, thực hiện xét nghiệm để tìm ra nguyên nhân.
- Thường xuyên chán ăn, ăn vào dễ bị đầy bụng vùng trên rốn, ăn không ngon miệng, khó tiêu,… cũng là dấu hiệu cảnh báo sớm của bệnh. Nếu tình trạng này kéo dài cơ thể sẽ luôn mệt mỏi và sụt cân nhanh chóng.
- Rối loạn tiêu hóa: Một số tình trạng rối loạn tiêu hóa như đi ngoài nhiều lần trong ngày rất dễ nhầm lẫn với dấu hiệu của bệnh lị. Bệnh lị có thể dùng kháng sinh để điều trị nhưng với bệnh ung thư đại trực tràng thì thuốc kháng sinh không có tác dụng.
- Người bị ung thư đại trực tràng bị rối loạn tiêu hóa như đi ngoài nhiều lần trong ngày mót rặn, quặn bụng và khó chịu khi đi ngoài,… rất giống với triệu chứng bệnh lỵ. Tuy nhiên, người mắc bệnh lỵ có thể điều trị bằng cách dùng kháng sinh, còn loại thuốc này không có tác dụng với bệnh nhân đại trực tràng.
- Giảm cân bất thường: Nếu bạn không áp dụng một chế độ ăn kiêng, tập luyện để giảm cân nhưng cân nặng của bạn vẫn sụt giảm bất thường thì bạn cần phải thận trọng. Đây có thể là dấu hiệu của ung thư trong đó có ung thư dạ dày, ung thư đại tràng.
Ung thư đại tràng
Cơ thể suy nhược, chán ăn có thể là dấu hiệu mắc bệnh ung thư đại tràng.
Các rối loạn về bài tiết phân: Trong quá trình tiêu hóa, đại tràng có chức năng bài tiết phân, vì thế khi mắc những bệnh liên quan đến cơ quan này, người bệnh sẽ có dấu hiệu rối loạn đại tiện hay gặp , đau quặn, mót rặn, phân nhầy mũi máu, ngoài ra rối loạn bài tiết phân,…
Kích thước phân mỏng, hẹp: Nếu có khối u trong đại tràng, khi phân đi qua sẽ bị cản lại và khiến ảnh hưởng đến kích thước, hình dạng phân. Bạn nên đi khám nếu thấy phân mỏng, có hình như một chiếc bút chì hay hình lá lúa.
Lẫn máu trong phân: Nếu thấy có máu phủ lên phân, bạn cần cảnh giác. Một số trường hợp bệnh ở giai đoạn muộn, còn có hiện tượng hậu môn trực tràng sa xuống, đại tiện nhiều lần, có thể bị cả táo bón và tiêu chảy.
Tuy nhiên, lẫn máu trong phân cũng có thể là dấu hiệu của một số bệnh khác như bệnh trĩ, hay bệnh nứt hậu môn. Cách phân biệt như sau, nếu là bệnh nhân ung thư đại tràng, bạn có thể thấy hiện tượng phân có máu, nhưng có thể lẫn với chất nhầy
Cơ thể suy nhược: Nếu bạn cảm thấy mệt mỏi và kiệt sức dù đã được nghỉ ngơi, cơ thể suy nhược mà không rõ nguyên nhân thì đó rất có thể biểu hiện của bệnh và cần phải đi khám sớm.
Bên cạnh những triệu chứng trên, bệnh nhân mắc bệnh ở giai đoạn muộn có thể sờ thấy cả khối u ở dưới da bụng, kèm theo hiện tượng vàng da và bụng ngày càng to,…
2. Ung thư vú
Ung thư vú là loại ung thư phổ biến nhất ở nữ giới tại Việt Nam và trên thế giới, đây là căn bệnh có tỷ lệ mắc và tử vong hàng đầu ở phụ nữ.Ung thư vú đang ngày càng có dấu hiệu trẻ hóa khi bệnh được phát hiện ở người độ tuổi 20, 21.
Nguyên nhân gây bệnh được xác định có thể do di truyền do mẹ, chị em gái đã từng mắc bệnh; chế độ ăn nhiều dầu mỡ, chất béo. Với phụ nữ sinh con sớm, hoặc sinh con muộn, không sinh con thường có tỷ lệ mắc ung thư vú cao hơn.
Các dấu hiệu cảnh báo ung thư vú không giống nhau ở từng phụ nữ. Có chị em cảm thấy đau, sưng ngực, thay đổi hình dạng núm vú, màu sắc xung quanh vú, tiết dịch núm vú, đau ngực…. nhưng có người lại cảm thấy đau lưng, vai, có hạch ở nách.
3. Ung thư dạ dày
Ung thư dạ dày là tình trạng phát triển khối u ác tính trong dạ dày. Bệnh xảy ra khi các tế bào trong dạ dày phát triển quá mức dẫn đến hình thành các khối u. Ung thư dạ dày là bệnh thường gặp và rất dễ di căn đến các bộ phận khác. Nếu không được chữa trị kịp thời, bệnh có thể dẫn đến tử vong.
Năm 2018 Việt Nam ghi nhận 17.527 người mắc ung thư dạ dày; 15.065 ca tử vong vì căn bệnh này. Ung thư dạ dày là căn bệnh ung thư thường gặp trong những bệnh ung thư đường tiêu hóa. Người nhiễm vi khuẩn Helicobacter pylori, thường xuyên uống bia rượu, hút thuốc, sử dụng những thực phẩm ướp muối, chế biến sẵn, thực phẩm hun khói hay thức ăn nướng ….. có tỷ lệ mắc ung thư dạ dày cao hơn những người khác.
Dấu hiệu cảnh báo bệnh ung thư dạ dày:
- Khó chịu hoặc đau ở ngực.
- Ho không giảm hoặc nặng dần theo thời gian.
- Khó thở.
- Thở khò khè.
- Có máu trong đờm.
- Khàn tiếng.
- Khó nuốt.
- Ăn không ngon.
- Sụt cân không có lý do.
- Cảm thấy rất mệt mỏi.
- Viêm hoặc tắc nghẽn trong phổi.
- Hạch sưng hoặc phì đại ở trong ngực hoặc vùng giữa 2 phổi.
4. Ung thư phổi
Theo Globocan 2018, mỗi năm, trên thế giới có khoảng 2,09 triệu ca mới mắc và 1,76 triệu người tử vong do ung thư phổi. Ở Việt Nam, con số này là 23.667 ca ung thư phổi mới phát hiện và 20.170 người tử vong mỗi năm. Đây thực sự là con số đáng báo động, cho thấy rằng ung thư phổi đang đe doạ sức khỏe của rất nhiều người.
Mỗi năm có hơn 23.000 người mắc bệnh ung thư phổi, khoảng 20.700 người đã tử vong. Ung thư phổi không chỉ gặp ở nam mà còn gặp ở cả nữ giới. Tại Việt Nam, ung thư phổi là bệnh ung thư thường gặp thứ 2 ở nam giới và đứng thứ 3 trong những bệnh ung thư ở phụ nữ hay mắc.
Nguyên nhân chính gây nên ung thư phổi là do sử dụng thuốc lá, bao gồm cả chủ động và thụ động. 90% bệnh nhân ung thư phổi đều hút thuốc lá.
5. Ung thư gan
Bệnh ung thư gan hay gặp ở những người bị bệnh xơ gan, gan nhiễm mỡ, người nhiễm viêm gan virus trong đó chủ yếu là viêm gan B và C, ung thư gan cũng có thể do di truyền, thói quen sử dụng thực phẩm không sạch, ẩm mốc và nhiễm chất độc dioxin. Nhiều nghiên cứu cho thấy đa phần những người mắc ung thư gan đều uống nhiều rượu bia và các chất kích thích.
Theo báo cáo của Tổ chức Y tế thế giới (WHO) năm 2018, ung thư gan là một trong 5 loại ung thư gây tử vong hàng đầu với gần 800.000 ca tử vong mỗi năm. Đáng lưu ý, tỉ lệ mắc ung thư gan tại Việt Nam xếp vị trí thứ 4/185 quốc gia, vùng lãnh thổ có số liệu về ung thư. Trung bình cứ 100.000 người Việt thì có 23,2 người bị ung thư gan.
Năm 2018, 25.404 người tử vong vì ung thư gan và hơn 25 ngàn trường hợp mắc mới. Nếu phát hiện ở giai đoạn sớm ung thư gan có thể chữa khỏi, tuy nhiên người bệnh thường đến khám và điều trị ở giai đoạn bệnh tiến triển, việc điều trị gặp nhiều khó khăn.
Dưới đây là những Dấu hiệu cảnh báo ung thư gan bạn cần lưu ý:
- Đau ở bụng trên bên phải, vị trí của gan.
- Có một khối u hay cảm giác nặng bụng trên.
- Báng bụng.
- Đầy bụng hay chán ăn
- Sụt cân.
- Yếu hay cảm thấy rất mệt mỏi.
- Buồn nôn hay nôn.
- Vàng da và mắt, phân bạc màu, tiểu vàng sậm.
- Sốt
Trên đây là 05 bệnh ung thư phổ biến, thường gặp ở nước ta và những dấu hiệu phát hiện sớm bạn không nên bỏ qua, chủ quan bởi những dấu hiệu này, ngay khi thấy xuất hiện những triệu chứng trên hãy đi thăm khám sớm để được bác sĩ tư vấn và điều trị kịp thời.