Viêm họng ở trẻ em: Triệu chứng, nguyên nhân và cách điều trị

Viêm họng ở trẻ em khiến bố mẹ lo lắng vì bệnh ảnh hưởng đến việc ăn uống cũng như sức khỏe của trẻ. Vì thế, các bậc phụ huynh nên trang bị kiến thức viêm họng ở trẻ em để sớm phát hiện để cho con đi thăm khám và điều trị tích cực. Nội dung dưới đây của Genk STF sẽ giúp bố mẹ có được những thông tin cơ bản nhất về căn bệnh này.

1. Viêm họng ở trẻ em là gì?

Viêm họng ở trẻ em là tình trạng tổn thương, viêm nhiễm ở niêm mạc hầu họng do tác nhân chủ yếu là virus, vi khuẩn hoặc nấm. Các tác nhân gây bệnh này có thể từ trong không khí hay ô nhiễm môi trường…

Viêm họng trẻ em xảy ra phổ biến hơn so với người lớn. Bởi trẻ nhỏ hệ miễn dịch và sức đề kháng chưa hoàn thiện nên dễ bị tấn công bởi các tác nhân gây bệnh.

Tùy từng mức độ bệnh mà viêm họng ở trẻ em được phân chia thành 2 dạng là viêm họng cấp và mãn tính. Đặc điểm của từng dạng như sau:

• Viêm họng cấp tính: Loại này là viêm họng ở giai đoạn đầu nên các triệu chứng nhẹ, chưa quá nghiêm trọng. Viêm họng cấp tính được chia thành các loại nhỏ là viêm họng đặc tính, viêm họng giả mạc, viêm họng loét hay viêm họng đỏ cấp.
• Viêm họng mãn tính: Đây là tình trạng viêm họng tái phát nhiều lần nên các triệu chứng thường rõ ràng, nghiêm trọng hơn. Ở loại này thường gặp nhiều nhất là viêm họng hạt, viêm họng mủ, viêm họng mãn tính xuất tiết, viêm họng mãn tính xơ teo…

2. Viêm họng ở trẻ em có nguyên nhân là gì?

Việc tìm chính xác nguyên nhân gây viêm họng ở trẻ sẽ giúp các bác sĩ đưa ra phương án điều trị phù hợp. Dưới đây là một số nguyên nhân phổ biến gây viêm họng ở trẻ em:

Viêm họng trẻ em do virus

Nguyên nhân phổ biến nhất gây viêm họng ở trẻ em là virus. Nguyên nhân gây bệnh này sẽ không thể điều trị bằng kháng sinh. Nguyên nhân gây bệnh này thường khiến trẻ bị sốt cao và đau họng.

Viêm họng ở trẻ do cảm cúm

Trẻ nhỏ có sức đề kháng kém nên đôi khi chỉ cần trẻ bị cảm cúm thông thường cũng gây ra viêm họng. Kèm theo đó, trẻ còn bị ho và sổ mũi.

Trẻ em viêm họng do liên cầu khuẩn

Liên cầu khuẩn cũng là một trong những nguyên nhân gây viêm họng ở trẻ. Vi khuẩn chủ yếu gây bệnh là khuẩn Streptococcus. Nguyên nhân này khiến trẻ bị đau rát cổ họng và việc điều trị sẽ sử dụng kháng sinh để tiêu diệt vi khuẩn.

Chất kích thích trong không khí

Hệ miễn dịch và sức đề kháng của trẻ chưa hoàn thiện nên những chất kích thích trong không khí như cỏ dại, phấn hoa, bụi, khói thuốc, lông động vật cũng khiến bé bị viêm họng.

Những lý do khác

Ngoài các nguyên nhân trên, viêm họng ở trẻ em có thể xuất phát từ những lý do khác như:

• Không khí hanh khô.
• Viêm nướu răng, nấm miệng.
• Bệnh tay chân miệng.

3. Triệu chứng viêm họng ở trẻ em

Viêm họng ở trẻ em hay trẻ sơ sinh rất dễ nhận biết thông qua một số dấu hiệu điển hình sau:

• Trẻ ho nhiều và thường xuyên. Có thể là ho khan hoặc ho có đờm. Tình trạng ho nhiều còn khiến trẻ bị khàn tiếng…
• Trẻ sốt cao với nhiệt độ từ 38 – 40 độ C.
• Trẻ mệt mỏi, quấy khóc, biếng ăn.
• Trẻ gặp khó khăn về hô hấp với biểu hiện là khó thở, thở khò khè, sổ mũi, hắt hơi.
• Cổ họng bị sưng đỏ hoặc quanh vòm họng xuất hiện đốm trắng.
• Cổ bị sưng đau và có hạch. Ho có hạt,…

Ngoài ra, tùy từng thể viêm họng cấp, viêm họng mãn, viêm họng mủ hay viêm họng hạt mà sẽ có triệu chứng lâm sàng khác nhau. Do đó, cha mẹ cần quan sát kỹ các triệu chứng trên cơ thể trẻ để sớm phát hiện và đưa trẻ đi thăm khám bác sĩ kịp thời.

4. Viêm họng ở trẻ em khi nào cần đi gặp bác sĩ

Viêm họng ở trẻ cần được xử lý sớm để giúp trẻ sớm phục hồi và tốt cho sự phát triển của bé. Do đó, cha mẹ hãy đưa trẻ đi gặp bác sĩ ngay nếu bé có một trong những vấn đề sau:

• Trẻ bị đau họng kéo dài hơn 1 tuần mà chưa thuyên giảm.
• Bé dưới 3 tháng tuổi và bị sốt cao trên 38 độ C.
• Trẻ em từ 3 – 6 tháng bị sốt trên 38 độ C kèm theo dấu hiệu họng bị đau.
• Sốt cao hơn 39 độ C đối với bé trên 6 tháng tuổi.
• Trẻ sốt cao liên tục và không hạ dù đã dùng thuốc hạ sốt. Sốt cao có thể khiến trẻ bị co giật.
• Trẻ ho nhiều kèm theo thở gấp, khó thở, thậm chí lồng ngực bị co rút.
• Trẻ nôn nhiều kèm theo đi ngoài phân lỏng.
• Chảy mủ ở tai.

5. Viêm họng ở trẻ em có nguy hiểm không?

Viêm họng trẻ em không phải là căn bệnh đáng lo ngại và bệnh hoàn toàn được chữa khỏi nếu phát hiện, điều trị đúng cách. Thông thường, bệnh sẽ thuyên giảm chỉ sau 7 – 10 ngày được điều trị theo đúng liệu trình của bác sĩ.

Tuy nhiên, bố mẹ cũng không được chủ quan, lơ là vì viêm họng ở trẻ nếu không được thăm khám, điều trị đúng cách sẽ gây ra nhiều biến chứng nguy hiểm. Có thể kể đến như:

• Viêm tấy quanh họng.
• Mắc phí quản.
• Viêm phổi.
• Áp xe.
• Viêm cơ tim.
• Viêm khớp.
• Viêm cầu thận.

Do đó, việc cho trẻ đi thăm khám để được bác sĩ chẩn đoán nguyên nhân gây bệnh, mức độ bệnh và có phương án điều trị phù hợp là rất cần thiết.

6. Điều trị viêm họng ở trẻ em

Viêm họng trẻ em hiện có nhiều phương pháp điều trị tùy theo mức độ bệnh ở trẻ. Phổ biến nhất vẫn là Tây y, Đông y và mẹo dân gian. Việc lựa chọn phương pháp nào cần căn cứ vào cơ địa cũng như tình trạng bệnh của trẻ.

6.1. Trẻ em viêm họng uống thuốc gì theo Tây y

Đối với Tây y trẻ em bị viêm họng thường được bác sĩ chỉ định một số loại thuốc dưới đây:

• Thuốc giảm đau, hạ sốt

Một số loại thuốc giảm đau, hạ sốt thường được kê đơn là Paracetamol. Riêng thuốc Aspirin chỉ được dùng khi thực sự cần thiết và khuyến cáo không nên dùng cho trẻ dưới 12 tuổi.

• Thuốc kháng sinh

Nếu nguyên nhân gây bệnh là do vi khuẩn thì thuốc kháng sinh sẽ được chỉ định để tiêu diệt vi khuẩn và ngăn ngừa nhiễm trùng do vi khuẩn. Một số loại thuốc kháng sinh thường được dùng là Penicillin V, Amoxicillin, Erythromycin, Cephalexin,…

• Thuốc kháng axit

Trong một số trường hợp muốn giảm bớt triệu chứng đau rát họng, sưng họng và ho khó chịu, bác sĩ có thể kê thuốc kháng axit nhằm trung hòa axit dạ dày.

Lưu ý: Thuốc Tây có ưu điểm là cho hiệu quả nhanh nhưng tác dụng phụ cũng rất nhiều nếu dùng sai cách hoặc lạm dụng như suy gan, rối loạn tiêu hóa, suy thận, nhờn thuốc… Vì thế, cha mẹ tuyệt đối không tự ý mua thuốc về sử dụng khi chưa có sự chỉ dẫn của bác sĩ. Thay vào đó cần dùng thuốc theo đúng chỉ định của bác sĩ về cả liều lượng cũng như liệu trình.

6.2. Viêm họng trẻ em uống thuốc gì theo Đông y

Đông y chữa viêm họng có ưu điểm là sử dụng các thảo dược thiên nhiên và được gia giảm liều lượng vị thuốc theo từng độ tuổi cũng như mức độ bệnh của trẻ. Vì thế, rất lành tính và không gây ra tác dụng phụ ngay cả sử dụng trong thời gian dài.

Thảo dược thiên nhiên chữa viêm họng cho trẻ không những đẩy lùi các nguyên nhân gây bệnh mà còn giúp thanh nhiệt, tá hỏa, tiêu đờm, giải độc… Đồng thời, các thảo dược thiên nhiên còn giúp cơ thể trẻ được bổ sung các dưỡng chất cần thiết nhằm tăng cường sức đề kháng, cải thiện hệ miễn dịch. Vì thế, rất tốt để nâng cao sức khỏe tổng thể cho trẻ.

Để chữa bệnh viêm họng ở trẻ theo Đông y, cha mẹ cần đưa con đi thăm khám tại cơ sở, trung tâm Y học cổ truyền uy tín. Tại đây, các lương y sẽ trực tiếp thăm khám và bốc thuốc cho con phù hợp với bệnh trạng cũng như sức khỏe.

Lưu ý: Thuốc Đông y mặc dù lành tính nhưng để cho hiệu quả tốt, các bậc phụ huynh cần kiên trì sử dụng hết liệu trình. Đồng thời, sử dụng thuốc theo đúng chỉ dẫn của bác sĩ.

6.3. Chữa viêm họng ở trẻ em theo mẹo dân gian

Một số mẹo dân gian chữa viêm họng cho trẻ được cha mẹ lựa chọn bởi giúp giảm đau họng, tăng sức đề kháng và hầu như không có tác dụng phụ. Dưới đây là một số mẹo dân gian thường được sử dụng, đó là:

• Quất hấp mật ong: Rửa sạch 10 quả quất chín vừa rồi cắt đôi, bỏ hạt. Cho quất vào bát cùng chút mật ong và hấp cách thủy. Sử dụng bài thuốc này khi vẫn còn ấm và cho trẻ uống mỗi ngày 2 – 3 lần. Mỗi lần 2 – 3 thìa cà phê. Tuy nhiên, trẻ dưới 1 tuổi không dùng mật ong.

• Lá hẹ hấp đường phèn: Sử dụng lá hẹ rửa sạch rồi đem hấp cách thủy với đường phèn. Sau đó, chắt lấy nước và cho trẻ uống mỗi ngày 2 – 3 lần. Bài thuốc này có thể áp dụng cho cả trẻ dưới 1 tuổi.
• Trà gừng: Lấy 1 ít gừng rửa sạch, cạo vỏ rồi băm nhỏ. Cho gừng đun cùng nước cho sôi. Dùng phần nước trà gừng còn ấm, có thể thêm mật ong để dễ uống hơn. Cho trẻ uống hàng ngày để mang lại hiệu quả.

Lưu ý: Các mẹo dân gian chữa viêm họng ở trẻ em mặc dù an toàn, lành tính nhưng hiệu quả phụ thuộc vào cơ địa của mỗi trẻ. Bên cạnh đó, hiệu quả mang lại chậm và chỉ phù hợp với những trường hợp bệnh nhẹ. Do đó, nếu trẻ bị viêm họng nặng, cha mẹ nên cho con đi thăm khám để được điều trị phù hợp.

7. Viêm họng ở trẻ cần được chăm sóc như thế nào?

Trẻ bị viêm họng nếu được chăm sóc đúng cách sẽ hỗ trợ quá trình điều trị nhanh và hiệu quả hơn. Đồng thời, còn giúp trẻ sớm phục hồi sức khỏe. Do đó, cha mẹ cần tuân thủ những nguyên tắc chăm sóc dưới đây:

• Hãy để trẻ được nghỉ ngơi nhiều hơn và cơ thể được thư giãn thoải mái nhằm giảm bớt tình trạng uể oải, mệt mỏi.
• Chú ý giữ ẩm cơ thể cho bé, đặc biệt là vùng cổ ngực và bàn chân, bàn tay.
• Hãy chú ý bổ sung đầy đủ dinh dưỡng cho trẻ, nhất là vitamin C và kẽm nhằm giúp cải thiện hệ miễn dịch, tăng cường sức khỏe cho trẻ.
• Không tắm nước lạnh cho bé và đảm bảo không giữ không gian chơi, nghỉ ngơi của trẻ được thông thoáng, sạch sẽ.
• Nếu không khí quá khô, cha mẹ có thể sử dụng máy phun sương để tạo độ ẩm nhằm giúp trẻ dễ thở hơn.
• Cho bé uống nhiều nước ấm nhằm giúp làm dịu cổ họng cho bé.
• Hướng dẫn trẻ súc miệng bằng nước muối ấm loãng mỗi ngày vài lần để giảm khó chịu ở họng và hạn chế sự tích tụ vi khuẩn.

8. Phòng ngừa viêm họng ở trẻ em bằng cách nào?

Cha mẹ nên áp dụng một số biện pháp sau đây để phòng ngừa viêm họng ở trẻ em:

• Hình thành cho con thói quen thường xuyên rửa tay để loại bỏ vi khuẩn, nhất là rửa tay sau khi đi từ ngoài vào nhà, trước khi ăn và sau khi đi vệ sinh.
• Không nên đưa trẻ đến nơi đông người nếu không thực sự cần thiết, nhất là vào mùa đông và mùa xuân vì đây là thời điểm bệnh viêm họng dễ phát triển.
• Nên cho trẻ đeo khẩu trang đúng cách mỗi khi ra ngoài để bảo vệ hệ hô hấp, mũi miệng trước các tác nhân gây bệnh như virus, vi khuẩn, bụi bẩn, ô nhiễm không khí…
• Không cho trẻ đến gần những người đang mắc bệnh, nhất là các bệnh về đường hô hấp.
• Sau khi trẻ hết viêm họng cần thay bàn chải đánh răng mới nhằm giúp ngăn bệnh quay trở lại.
• Hình thành thói quen cho trẻ vệ sinh răng miệng sạch sẽ bằng cách đánh răng mỗi ngày 2 lần.
• Khuyến khích cho trẻ súc miệng mỗi ngày bằng nước muối ấm loãng.

Kết luận

Nội dung bài viết trên đây cơ bản đã cung cấp đầy đủ các thông tin về viêm họng ở trẻ em. Cha mẹ nên chú ý những dấu hiệu ở trẻ để đi thăm khám và điều trị ngay từ sớm nhằm mang lại hiệu quả cao, giúp trẻ sớm phục hồi cũng như phát triển khỏe mạnh bình thường.

XEM VIDEO: VTV2 HÀNH TRÌNH CÙNG BẠN SỐ 20: BỨC THƯ GỬI CON TRAI UNG THƯ MÁU CỦA NGƯỜI MẸ TRẺ