Những yếu tố gây ung thư tuyến tiền liệt

Bệnh ung thư tuyến tiền liệt là một dạng ung thư khá nguy hiểm thường xuất hiện ở nam giới trong độ tuổi trung niên và cao niên. Nhận biết những yếu tố gây ung thư tuyến tiền liệt giúp bạn chủ động phòng tránh bệnh một cách tốt hơn.

1. Những yếu tố gây ung thư tuyến tiền liệt

Tuyến tiền liệt là một tuyến nhỏ trong khung chậu của nam giới, nằm giữa dương vật và bàng quang, bao quanh niệu đạo. Chức năng chính của tuyến tiền liệt là hỗ trợ sản xuất tinh dịch.

Ung thư tuyến tiền liệt là bệnh lý ác tính xuất phát từ tế bào tuyến bên trong tuyến tiền liệt. Ung thư tuyến tiền liệt thường phát triển chậm, và khả năng xử trí khỏi bệnh là rất tốt nếu phát hiện sớm.

Nguyên nhân gây ra bệnh ung thư tuyến tiền liệt vẫn chưa được xác định rõ nhưng có nhiều yếu tố tăng nguy cơ mắc bệnh gồm:

1.1. Độ tuổi

Theo Hiệp hội Ung thư Hoa Kỳ, ung thư tuyến tiền liệt ít khi được chẩn đoán ở nam giới dưới 40 tuổi. Nguy cơ mắc bệnh tăng nhanh ở độ tuổi ngoài 50. Có đến khoảng 65% bệnh nhân ung thư tuyến tiền liệt được phát hiện ở nam giới ngoài 65 tuổi.

1.2. Chủng tộc

Ung thư tuyến tiền liệt phổ biến ở những người Mỹ gốc Phi hơn so với người da trắng. Ung thư tuyến tiền liệt ít gặp hơn ở những nam giới gốc da đỏ và người châu Á.

1.3. Tiền sử gia đình có người mắc bệnh

Ung thư tuyến tiền liệt không di truyền nhưng một số gen đột biến có khả năng gây ung thư có thể di truyền từ thế hệ này sang thế hệ khác. Những người có anh, em trai hay bố mắc ung thư tuyến tiền liệt sẽ có nguy cơ mắc bệnh cao gấp khoảng 2 lần so với những người bình thường.

Ung thư tuyến tiền liệt là bệnh lý ác tính xuất phát từ tế bào tuyến bên trong tuyến tiền liệt

1.4. Chế độ ăn thiếu khoa học

Nam giới có chế độ ăn nhiều thịt đỏ, thực phẩm nhiều dầu mỡ có nguy cơ mắc bệnh cao hơn những người có chế độ ăn nhiều rau xanh, hoa quả tươi.

1.5. Béo phì

Nhiều nghiên cứu đã chứng minh rằng những người đàn ông thừa cân, béo phì và có hàm lượng insulin cao trong máu thường dễ tử vong do mắc ung thư tuyến tiền liệt.

1.6. Hút thuốc lá

Các nhà nghiên cứu trường Đại học Y khoa Vienna (Áo) cho biết hút thuốc lá gây ra tác động tiêu cực đối với bệnh nhân mắc ung thư tuyến tiền liệt và cũng làm gia tăng nguy cơ mắc bệnh này ở những người chưa mắc bệnh.

1.7. Phơi nhiễm hóa chất độc hại

Người có nguy cơ cao bị ung thư khi phải thường xuyên tiếp xúc với các chất như benzene, chloroform, NaOH, styrene và formaldehyde. Nhiều nghiên cứu cho biết những người làm tiếp xúc với hóa chất độc hại có nguy cơ mắc ung thư tuyến tiền liệt cao hơn khoảng 28% so với những người bình thường.

Thực tế, ung thư tuyến tiền liệt được đánh giá là bệnh ung thư cho tiên lượng sống tốt, có thể chữa khỏi nếu phát hiện sớm. Vì vậy, khám sức khỏe và tầm soát ung thư định kì có ý nghĩa quan trọng giúp người bệnh phát hiện bệnh rất sớm, khi ung thư chưa có biểu hiện.

Những người trong nhóm có nguy cơ cao mắc ung thư tuyến tiền liệt cần chủ động làm xét nghiệm càng sớm càng tốt.

2. Biểu hiện ung thư tuyến tiền liệt

Ung thư tuyến tiền liệt là bệnh ung thư rất phổ biến ở các nước phương Tây, chỉ đứng sau ung thư phổi. Ở nước ta, tỷ lệ nam giới mắc ung thư tuyến tiền liệt thấp hơn nhưng cũng đang có xu hướng gia tăng dần.

Ung thư tuyến tiền liệt khởi phát từ sự phát triển bất thường ở tuyến tiền liệt – một phần hệ sinh dục nam có nhiệm vụ sản xuất và lưu trữ tinh dịch.

Một số biểu hiện ung thư tuyến tiền liệt giai đoạn cuối có thể gặp là:

• Đi tiểu nhiều lần, đặc biệt tiểu đêm
• Đau bụng, đi ngoài không tự chủ, phân có dính máu
• Rối loạn chức năng cương dương
• Cơ thể sút cân nhanh, thể trạng yếu

Ung thư tuyến tiền liệt di căn:

• Ung thư di căn xương khiến xương yếu, giòn, dễ gãy, làm bệnh nhân đi lại khó khăn và nguy cơ tàn phế cao
• Ung thư di căn phổi khiến dịch tích tụ quanh phổi, bệnh nhân có cảm giác đau tức ngực, khó thở, ho dai dẳng
• Ung thư di căn gan làm xuất hiện chứng vàng da, vàng mắt, sưng phù bụng, chân tay.

Tiểu đêm nhiều lần là dấu hiệu của ung thư tuyến tiền liệt

3. Các xét nghiệm giúp chẩn đoán ung thư tuyến tiền liệt

Các xét nghiệm ung thư tuyến tiền liệt sẽ giúp phát hiện bệnh ngay từ giai đoạn đầu. Phát hiện sớm bệnh sẽ làm tăng cơ hội chữa khỏi.

Để phát hiện sớm ung thư tuyến tiền liệt người bệnh cần đến trực tiếp bệnh viện có khoa Ung bướu để được bác sĩ thăm khám và chỉ định làm các xét nghiệm, chụp chiếu cụ thể.

• Bác sĩ sẽ thăm khám trực tràng bằng tay nhằm phát hiện sớm khối u.
• Xét nghiệm máu tìm dấu ấn ung thư PSA. Đây là một loại chất chỉ điểm ung thư có giá trị cao trong việc chẩn đoán ung thư tuyến tiền liệt.

Chỉ số PSA ( là một kháng nguyên đặc hiệu của tuyến tiền liệt) trong máu cao có thể bạn đã mắc ung thư tuyến tiền liệt. Cụ thể: Nếu chỉ số PSA nhỏ hơn 4 ng/ml thì khả năng mắc ung thư tuyến tiền liệt là 15%. Nếu PSA cao hơn 10 ng/ml thì khả năng mắc bệnh là 67%. Nếu chỉ số PSA hơn 40 ng/ml có thể khẳng định ung thư đã lan đến các bộ phận khác của cơ thể.

Ngoài xét nghiệm máu tìm dấu ấn ung thư PSA, để chẩn đoán giai đoạn bệnh cụ thể, người bệnh cần làm thêm các xét nghiệm, kiểm tra khác như :

• Siêu âm tuyến tiền liệt: Siêu âm giúp quan sát đúng hình ảnh và vị trí, kích thước của khối u trong tuyến tiền liệt.
• Sinh thiết: Giúp bác sĩ đánh giá mức độ bệnh và tiên lượng ung thư tuyến tiền liệt.
• Chụp X-quang đường tiết niệu, chụp CT ổ bụng và khung chậu… giúp xác định mức độ di căn của bệnh sang các vị trí khác trong cơ thể.

4. Điều trị ung thư tuyến tiền liệt giai đoạn cuối như thế nào?

Ngoài giai đoạn tiến triển ung thư, điều trị cho bệnh nhân ung thư tuyến tiền liệt giai đoạn cuối như thế nào còn phải phụ thuộc vào rất nhiều yếu tố khác, bao gồm cả tình trạng sức khỏe, mong muốn điều trị người bệnh.

Không giống như ung thư giai đoạn sớm với tỷ lệ chữa khỏi là rất cao, điều trị ung thư giai đoạn này chủ yếu nhằm mục đích điều trị triệu chứng bệnh, cải thiện thời gian sống cho bệnh nhân.

Tùy từng trường hợp cụ thể mà bác sĩ sẽ chỉ định một hoặc kết hợp nhiều phương pháp hỗ trợ điều trị khác nhau như:

• Điều trị nội tiết: có đến khoảng 80% ung thư tuyến tiền liệt phụ thuộc vào nội tiết. Điều trị nội tiết nhằm làm giảm nội tiết tố nam trong máu được lựa chọn trong giai đoạn này có thể bao gồm cắt tinh hoàn, thuốc kháng nội tiết tố nam, thuốc nội tiết tố nữ
• Điều trị xạ trị vào ổ di căn nhằm giảm đau cho người bệnh
• Cắt u qua niệu đạo chống bít tắc niệu đạo
• Hóa trị: có thể được chỉ định cho người bệnh có khối u lan rộng và không đáp ứng điều trị nội tiết.

Bệnh ung thư tuyến tiền liệt rất nguy hiểm, vì vậy khi thấy biểu hiện bất thường người bệnh hãy đến ngay các cơ sở y tế chuyên khoa để được các bác sĩ thăm khám và điều trị kịp thời để tránh những biến chứng nguy hiểm có thể xảy ra.