[Mách bạn] Bệnh nhân bị viêm gan B nên ăn gì? Chế độ dinh dưỡng cho người bị viêm gan B

Chế độ dinh dưỡng đóng một vai trò vô cùng quan trọng trong điều trị bệnh nói chung và điều trị viêm gan B nói riêng. Do đó, bị viêm gan B nên ăn gì là vấn đề được nhiều người quan tâm. Qua bài viết này, chuyên gia của GENK STF sẽ giải đáp chi tiết các thắc mắc bị viêm gan B nên ăn gì, kiêng gì, cũng như gợi ý một số món ăn bổ dưỡng có thể chế biến tại nhà cho bệnh nhân viêm gan B.

1. Vai trò của chế độ ăn uống với bệnh viêm gan B

Gan là một tạng trong cơ thể có vai trò hết sức quan trọng vì thức ăn chúng ta nạp vào sẽ được biến đổi qua gan tạo thành các dưỡng chất và đồng thời gan sẽ loại bỏ các độc tố ra khỏi cơ thể.

Do vậy, chế độ ăn uống ảnh hưởng rất nhiều đến chức năng của gan. Hay nói cách khác, nếu như bạn có một chế độ ăn hợp lý thì lá gan của bạn sẽ khỏe mạnh hơn.

Ngược lại, chế độ ăn uống không khoa học có thể gây ảnh hưởng xấu đến chức năng gan, điều đó có thể làm cho bạn sẽ còn cảm giác ngon miệng, thậm chí bỏ ăn,…

Vì thế, khi bạn mắc các bệnh về gan như gan nhiễm mỡ, xơ gan đặc biệt là viêm gan B thì chế độ ăn uống đúng cách sẽ góp phần mang lại kết quả điều trị tốt hơn cho người bệnh.

Để có một cơ thể khỏe mạnh và đặc biệt là lá gan khỏe mạnh thì việc chọn lọc thực phẩm là vô cùng quan trọng.

Ngoài xây dựng chế độ ăn uống hợp lý thì những người bị mắc viêm gan B nên dành nhiều thời gian để nghỉ ngơi, tránh bị căng thẳng đồng thời tăng cường thể lực bệnh mới có thể nhanh chóng hồi phục được.

2. Nguyên tắc dinh dưỡng cho bệnh nhân viêm gan

2.1. Dinh dưỡng cho người viêm gan B cấp tính

• Nguyên tắc dinh dưỡng: 

Năng lượng là 25Kcal/kg cân nặng trong đó: protein từ 0,4 đến 0,6 gam/kg cân nặng/ngày và lipid chiếm từ 10-15% tổng số năng lượng, chia nhỏ bữa ăn thành từ 6 đến 8 bữa/ngày.

• Khẩu phần ăn mỗi ngày như sau:

Năng lượng cần thiết từ 1.300 đến 1.400 Kcal/ngày, lượng protein từ 20-30 gam, lipid từ 15-20 gam, glucid 250-280 gam và nước từ 2-2,5 lít.

2.2. Dinh dưỡng cho người viêm gan B mãn tính

Những bệnh nhân bị viêm gan mãn tính phải điều trị một thời gian rất lâu và tình trạng gan sẽ suy yếu hơn.

Vì vậy, những bệnh nhân bị viêm gan không nên ăn quá nhiều chất béo và họ cũng nên tránh thay đổi đột ngột về thời tiết và môi trường sống.

• Nguyên tắc dinh dưỡng:

Ở giai đoạn viêm gan mãn tính bệnh nhân sẽ có nhu cầu dinh dưỡng cao hơn viêm gan cấp tính: năng lượng là 35 Kcal/kg cân nặng/ngày, protid 1-1,5 gam/kg cân nặng/ngày, lipid từ 15-20% tổng số năng lượng và bệnh nhân sẽ nên ăn từ 3-4 bữa/ngày.

• Khẩu phần ăn mỗi ngày:

Năng lượng cần nạp trong 1 ngày ở bệnh nhân viêm gan B mạn tính là từ 1.800-2.000 Kcal/ngày, lượng protein từ 50-75 gam, lipid từ 30-40 gam, glucid 310-340 gam và uống đủ từ 1,5-2,0 lít nước.

3. Người bị viêm gan B nên ăn gì?

Các loại thực phẩm mà người bị viêm gan B nên bổ sung bao gồm:

3.1. Thực phẩm chứa lượng đạm vừa phải

Khi bạn bị viêm gan B, gan của bạn sẽ gặp khó khăn trong quá trình chuyển hóa protein có trong các loại thịt đỏ.

Vì vậy, trong thời gian điều trị bệnh, bạn chỉ nên bổ sung các loại thực phẩm có hàm lượng protein vừa phải và dễ chuyển hóa như thịt gà, cá, sữa, lòng trắng trứng (hạn chế lòng đỏ vì có nhiều cholesterol), nấm, súp lơ,…

Việc bổ sung lượng protein vừa đủ giúp cơ thể duy trì sức khỏe, giảm mệt mỏi và cải thiện được hệ miễn dịch của cơ thể.

Ngoài ra, chất đạm còn hỗ trợ quá trình tái tạo và phục hồi tế bào gan hư tổn đồng thời giúp tăng hoạt tính của các tế bào miễn dịch tại gan. Khi tế bào miễn dịch này khỏe mạnh, chúng có thể tăng khả năng bảo vệ gan, ức chế và kiểm soát hoạt động của virus viêm gan B.

Tuy nhiên để tránh gan phải làm việc nhiều, thì chỉ nên sử dụng đạm từ động vật (gà, cá) khoảng 3 bữa/ tuần.

Thay vào đó, bệnh nhân bị viêm gan B nên bổ sung đạm có nguồn gốc từ thực vật như đậu nành, mè, hạnh nhân, hạt chia,… hằng ngày để cải thiện sức khỏe và hỗ trợ quá trình điều trị viêm gan B.

3.2. Trái cây tươi 

Trái cây tươi là loại thực phẩm rất tốt, giàu vitamin, khoáng chất và đem lại nhiều lợi ích đối với sức khỏe đối với người bị viêm gan B.

Trong trái cây có chứa các vitamin, khoáng chất và chất xơ. Những hợp chất này có vai trò:

• Thúc đẩy quá trình trao đổi chất
• Thanh lọc độc tố, chất cặn bã
• Hỗ trợ chuyển hóa chất béo
• Giúp ngăn ngừa tình trạng tích trữ mỡ tại gan

Ngoài ra, các loại trái cây như cam, quýt, bưởi còn có tác dụng kích thích enzyme tiêu hóa nhằm hỗ trợ chức năng chuyển hóa thức ăn tại gan, ngăn ngừa tình trạng dư thừa đạm, chất béo và đường trong cơ thể.

Bên cạnh đó, chất vitamin C trong các loại trái cây còn giúp tăng cường miễn dịch cho cơ thể người bệnh đồng thời hỗ trợ kiểm soát hoạt động của virus HBV.

3.3. Rau xanh 

Có thể nói, rau xanh là nhóm thực phẩm không thể thiếu trong thực đơn ăn uống của chúng ta nói chung và người bị viêm gan B nói riêng.

Chất xơ và các loại khoáng chất trong các loại rau xanh có tác dụng:

• Hỗ trợ quá trình giải độc
• Loại bỏ chất cặn bã ra khỏi cơ thể
• Làm giúp sạch mạch máu
• Hỗ trợ giảm mỡ thừa tích tụ ở mô gan
• Kích thích hoạt động tiêu hóa

Các nghiên cứu đã được thực hiện đều cho thấy, rau xanh có khả năng:

• Kiểm soát đường huyết, huyết áp
• Cân bằng điện giải
• Tăng cường hệ miễn dịch

Chính vì vậy, việc bổ sung rau xanh vào chế độ ăn hằng ngày sẽ có thể làm giảm áp lực lên gan, giúp điều hòa nhu động ruột đồng thời cải thiện chức năng các cơ quan trong cơ thể.

Bên cạnh đó, một số hợp chất chống oxy hóa trong rau xanh như vitamin C, vitamin E, flavonoid, quercetin,… có nhiều công dụng quý như:

• Khả năng chống viêm
• Bảo vệ tế bào
• Tiêu trừ các gốc tự do
• Phục hồi mô gan hư tổn
• Làm chậm tiến trình xơ hóa gan.

Ngoài ra, ăn rau xanh cũng có thể giúp làm giảm chứng chán ăn, buồn nôn, nôn mửa, đầy hơi và chướng bụng do virus HBV gây ra.

3.4. Các loại củ giàu chất chống oxy hóa

Ngoài rau xanh và trái cây tươi, người bị viêm gan B cấp và mãn tính nên bổ sung các loại củ giàu chất chống oxy hóa như của cải đỏ, củ dền,… vào chế độ ăn hằng ngày.

Các loại củ này không chỉ cung cấp chất xơ, vitamin và khoáng chất mà còn đem lại nguồn năng lượng dồi dào và dễ chuyển hóa cho cơ thể người bệnh. Bổ sung loại thực phẩm này vào thực đơn ăn uống có thể giúp kiểm soát cân nặng và giảm lượng mỡ trong máu rất tốt.

• Hai hoạt chất betanin và vulgaxanthin trong củ cải đỏ có công dụng chống viêm, giải độc và kiểm soát tình trạng loạn sản tế bào gan.
• Còn trong củ dền có acid alpha lipoic có khả năng chống oxy hóa mạnh, giảm viêm và ngăn ngừa hoại tử gan.

Vì vậy để hỗ trợ điều trị bệnh xơ gan, bạn nên bổ sung một số các loại củ giàu chất chống oxy hóa như củ dền, khoai lang, cà rốt, củ cải đỏ,… vào chế độ ăn uống hằng ngày.

3.5. Cà phê 

Cà phê là một loại thức uống này đem lại nhiều lợi ích đối với chức năng gan và hoạt động của não bộ.

Các nghiên cứu đã chỉ ra rằng, mỗi ngày dùng 1 tách cà phê nhỏ vào sáng sớm có thể ngăn chặn sự tích tụ collagen và chất béo ở gan.

Đồng thời cà phê có tác dụng chống viêm và làm tăng nồng độ chất chống oxy hóa glutathione trong cơ thể.

Thực tế đã cho thấy, nếu như dùng cà phê đều đặn vào sáng sớm sẽ có thể giúp hạ men gan và kiểm soát quá trình xơ hóa và thoái hóa tế bào gan rõ rệt.

Mặc dù mang lại rất nhiều lợi ích cho gan nhưng chất caffeine trong cà phê có thể làm tăng áp lực lên và dạ dày. Do vậy, bạn chỉ nên uống một ly cà phê nhỏ lúc sáng sớm để giúp cải thiện chức năng gan, giúp làm tăng mức độ tập trung khi làm việc và học tập. Uống cà phê vào lúc chiều muộn hoặc buổi tối thì còn có thể làm cho bệnh nhân mất ngủ và làm tăng huyết áp.

4. Bị viêm gan B nên kiêng ăn gì?

Để phục hồi chức năng gan cũng như phòng ngừa các biến chứng nguy hiểm như xơ gan, ung thư gan, bệnh nhân viêm cần hạn chế các loại thực phẩm và thức uống sau:

4.1. Rượu bia

Rượu bia là nguyên nhân hàng đầu gây ra các bệnh viêm gan, xơ gan và ung thư gan.

Đối với các bệnh viêm gan do virus thì rượu bia có thể thúc đẩy quá trình xơ hóa gan và làm suy giảm chức năng của gan chỉ trong một thời gian ngắn.

Khi dung nạp vào cơ thể, hơn 90% cồn sẽ được gan chuyển hóa. Lúc này, các tế bào gan sẽ phải liên tục khử độc và thải trừ cồn ra khỏi cơ thể.

Do đó, khi bệnh nhân sử dụng rượu bia thường xuyên thì gan bệnh nhân có thể rơi vào trạng thái quá tải và dẫn đến tích tụ acetaldehyde (chất chuyển hóa từ cồn).

Acetaldehyde là một chất cực độc đối với gan cũng như các cơ quan khác trong cơ thể. Lượng độc tố này tích tụ theo thời gian có thể khiến tế bào gan bị hư hại dẫn đến tổn thương, xơ hóa và giảm chức năng hoạt động của gan.

4.2. Đồ ăn chứa nhiều gia vị và dầu mỡ

Những bệnh nhân mắc các vấn đề về gan nói chung và viêm gan B nói riêng nên hạn chế dùng các loại thực phẩm chứa nhiều gia vị và dầu mỡ.

Dầu mỡ sẽ làm tăng lượng cholesterol trong máu của bệnh nhân, dẫn đến dư thừa mỡ và gây tích trữ chất béo ở mô gan.

Ngoài ra, đồ ăn chứa nhiều dầu mỡ còn gây thừa cân, béo phì và tăng nguy cơ rối loạn chuyển hóa cho bệnh nhân.

Cùng với đó, các loại thức ăn chứa nhiều gia vị có thể gây nóng gan, làm tăng huyết áp và đường huyết.

Vì vậy, trong thời gian điều trị bệnh, người bệnh viêm gan B cần tránh dùng các loại thực phẩm chứa nhiều dầu mỡ và gia vị như đồ ăn nhanh, đồ nướng, chiên xào, thực phẩm đóng hộp và chế biến sẵn.

Thay vào đó, để tốt nhất bệnh nhân nên chế biến món ăn từ thực phẩm tươi sống, đồng thời sử dụng ít muối đường, bột ngọt, hạt nêm và dầu mỡ khi nêm nếm.

4.3. Các loại thịt đỏ

Thịt đỏ là thuộc nhóm thực phẩm rất giàu dinh dưỡng và tốt cho sức khỏe.

Tuy nhiên, đối với bệnh nhân bị cao huyết áp và mắc các vấn đề về gan thì thịt đỏ có thể gây ảnh hưởng xấu đến bệnh nhân và khiến bệnh có xu hướng chuyển biến nghiêm trọng hơn.

4.4. Tỏi đen

Tỏi đen vẫn được biết đến là loại thực phẩm rất tốt cho sức khỏe. Những tác dụng tuyệt vời của tỏi đen phải kể đến là:

• Tỏi đen giúp tăng cường hệ miễn dịch cơ thể và hồi phục sức khỏe
• Tỏi đen giúp ngăn ngừa nguy cơ bệnh tim mạch
• Tỏi đen giúp ngăn ngừa tế bào ung thư

Mặc dù tỏi đen có nhiều công dụng tốt như vậy nhưng người bị các bệnh lý về gan đặc biệt không nên sử dụng bởi nó làm thiếu hụt hemoglobin trong máu của bệnh nhân có thể gây ra sự khó khăn trong quá trình điều trị bệnh.

4.5. Một số loại thực phẩm, thức uống khác

Ngoài ra, người bị viêm gan B cũng cần hạn chế các loại thức uống và thực phẩm sau:

• Thực phẩm có tính nóng như sầu riêng, mít, thịt chó, thịt dê, ba ba,…
• Nước ngọt có gas
• Nội tạng động vật
• Thực phẩm dễ dị ứng như hải sản, mè, đậu phộng,…
• Thực phẩm chứa độc tố măng tươi, khoai tây đã mọc mầm, củ sắn, cà chua xanh,…

5. Gợi ý một số món ăn tốt cho bệnh nhân viêm gan B

Món ăn 1: Cháo rau má

Cháo rau má là món ăn có tác dụng thanh nhiệt, giải độc, rất phù hợp với bệnh nhân mắc bệnh viêm gan B cấp tính.Cách tiến hành:

• Nguyên liệu: Rau má tươi 100g, đậu xanh 50g, gạo tẻ 50g.
• Rau má rửa sạch cắt nhỏ, gạo, đậu xanh vo sạch cho vào nồi với lượng nước vừa đủ để nấu thành cháo nhừ.
• Cho tiếp rau má vào, nấu sôi lại vài phút. Ăn nóng lúc đói bụng với ít muối hoặc đường.

Món ăn 2: Canh trứng gà nấu câu kỷ, táo đỏ

Món canh này có công dụng bổ tỳ vị, bổ thận, trừ thấp, rất thích hợp dùng cho người bị bệnh viêm gan mạn tính.

Cách tiến hành:

• Nguyên liệu: Câu kỷ tử 30g, táo đỏ 20g, trứng gà 2 quả, nước 300ml.
• Nấu đến khi trứng chín. Vớt trứng ra, bỏ vỏ rồi cho vào chung với đường đỏ, nấu đến khi đường tan.
• Chia 1-2 lần, ăn trứng uống canh. Cách 2 ngày ăn một lần.

Món ăn 3: Canh ba ba với hoài sơn, nhãn nhục

Món ăn này có tác dụng rất tốt cho việc giúp ích khí dưỡng huyết, tiêu ung tán kết và được  dùng nhiều trong việc điều trị bệnh gan đặc biệt là bệnh xơ cứng gan, viêm gan B mạn tính.

Cách làm:

• Nguyên liệu: Hoài sơn 20g, nhãn nhục 20g, ba ba 1 con.
• Tiến hành bạn dùng nước luộc ba ba rồi mới làm sạch, bỏ bộ lòng, rửa sạch. Cho ba ba (còn mai) cùng với hoài sơn, nhãn nhục vào nồi đất, thêm nước, ninh bằng lửa vừa, đến khi ba ba chín mềm, nêm nếm gia vị vừa ăn là được.

Món ăn 4: Canh táo đỏ nấu đậu phộng

Công dụng của món này rất tốt đối với bệnh nhân bị bệnh viêm gan cấp và mãn tính, giúp thông tỳ ích khí, khử thấp giải độc tốt cho gan.

Cách làm:

• Nguyên liệu: Táo đỏ, đậu phộng, đường phèn mỗi thứ 30g.
• Cho đậu phụng vào nồi đất trước, thêm nước, dùng lửa vừa ninh 20 phút. Táo đỏ bỏ hột, cho vào nồi đất ninh chung với đậu phụng, ninh thêm 20 phút, thêm vào đường phèn vào, ninh tiếp 5 phút là ăn được.
• Dùng mỗi tối trước khi ngủ, liên tục 30 ngày.

Món ăn 5: Canh thịt heo nạc nấu nấm rơm

Món ăn này thường rất quen thuộc lại cực tốt cho sức khỏe, ngoài việc cung cấp dinh dưỡng giúp cơ thể phát triển ra thì canh thịt nạc nấu nấm rơm còn có tác dụng nhuận táo, kiện vị bổ tỳ dùng cho chứng viêm gan mạn tính.

Cách chế biến:

• Nguyên liệu: Nấm rơm tươi 200g, thịt heo nạc 200g.
• Sau đó bạn ấm rửa sạch, cắt miếng nấm rơm tươi, bỏ chung vào nồi đất, thêm nước, dùng lửa vừa ninh đến khi thịt nạc chín mềm, thêm gia vị vừa miệng.
• Dùng ăn trong bữa cơm.

Trên đây là những thông tin người bị viêm gan B nên ăn gì mà GENK STF cung cấp cho bạn. Chúng tôi mong rằng nhờ đó mà bạn có thể xây dựng được chế độ ăn uống phù hợp cho bản thân khi không may bị mắc bệnh này.

XEM VIDEO: VTV2 HÀNH TRÌNH CÙNG BẠN SỐ 8: BÉ LÊ THÙY LINH VÀ HÀNH TRÌNH CHIẾN ĐẤU VỚI UNG THƯ XƯƠNG