Tác dụng phụ của xạ trị ung thư thực quản

Xạ trị ung thư thực quản sử dụng các tia năng lượng cao (như tia X) hoặc các hạt để tiêu diệt các tế bào ung thư. Nó thường được kết hợp với các loại điều trị khác, chẳng hạn như hóa trị hoặc phẫu thuật để điều trị ung thư thực quản. Vậy tác dụng phụ của xạ trị ung thư thực quản là gì? Hãy theo dõi bài viết dưới đây!

1. Khi nào xạ trị ung thư thực quản được sử dụng?

Xạ trị ung thư thực quản là phương pháp sử dụng các tia năng lượng cao (như tia X) hoặc các hạt để tiêu diệt các tế bào ung thư. Nó thường được kết hợp với các loại điều trị khác, chẳng hạn như hóa trị hoặc phẫu thuật để điều trị ung thư thực quản. Hóa trị có thể làm cho xạ trị hiệu quả hơn đối với một số bệnh ung thư thực quản, kết hợp giữa 2 phương pháp này được gọi là hóa xạ trị kết hợp.

Liệu pháp xạ trị ung thư thực quản có thể được sử dụng trong những trường hợp sau:

– Là một phần của điều trị chính của ung thư thực quản ở một số bệnh nhân, thường cùng với hóa trị (được gọi là hóa xạ trị ). Phương pháp thường được sử dụng cho những người không thể phẫu thuật do sức khỏe kém hoặc cho những người không muốn phẫu thuật.

– Xạ trị ung thư thực quản trước khi phẫu thuật (hoặc cùng với hóa trị khi có thể) để cố gắng thu nhỏ ung thư và làm cho việc loại bỏ khối ung thư dễ dàng hơn.

– Xạ trị ung thư thực quản sau phẫu thuật để cố gắng tiêu diệt bất kỳ khu vực tế bào ung thư nào có thể bị bỏ lại nhưng quá nhỏ để nhìn thấy. Điều này được gọi là liệu pháp bổ trợ.

– Để giảm bớt các triệu chứng của ung thư thực quản tiến triển như đau, chảy máu hoặc khó nuốt. Đây được gọi là liệu pháp giảm nhẹ.

2. Các loại xạ trị ung thư thực quản

Có 2 loại xạ trị chính được sử dụng để điều trị ung thư thực quản.

– Xạ trị chùm tia ngoài: Đây là loại xạ trị được sử dụng thường xuyên nhất cho những người bị ung thư thực quản. Bức xạ tập trung vào bệnh ung thư từ một cỗ máy bên ngoài cơ thể. Nó giống như chụp x-quang, nhưng bức xạ mạnh hơn. Tần suất và thời gian điều trị bức xạ được cung cấp tùy thuộc vào lý do bức xạ được đưa ra và các yếu tố khác. Nó có thể kéo dài bất cứ nơi nào từ vài ngày đến vài tuần.

– Liệu pháp xạ trị áp sát: Đối với loại điều trị này, bác sĩ sẽ đưa ống nội soi (một ống dài, linh hoạt) xuống cổ họng để đặt chất phóng xạ rất gần với ung thư. Bức xạ chỉ di chuyển một khoảng cách ngắn, vì vậy nó tiếp cận được khối u nhưng ít ảnh hưởng đến các mô bình thường gần đó. Nguồn phóng xạ sẽ được loại bỏ một thời gian ngắn sau đó. Xạ trị ung thư thực quản bên trong có thể bao gồm 2 cách:

– Đối với liệu pháp xạ trị liều cao (HDR), bác sĩ để chất phóng xạ gần khối u trong vài phút mỗi lần, có thể cần một vài phương pháp điều trị.

– Trong liệu pháp xạ trị liều thấp (LDR), liều phóng xạ thấp hơn được đặt gần khối u trong thời gian dài hơn (1 hoặc 2 ngày) tại một thời điểm. Bệnh nhân cần phải ở lại bệnh viện trong quá trình điều trị này, nhưng nó thường có thể được hoàn thành chỉ trong 1 hoặc 2 buổi.

Xạ trị áp sát thường được sử dụng với ung thư thực quản để thu nhỏ khối u nhằm giúp bệnh nhân có thể nuốt dễ dàng hơn. Kỹ thuật này không thể được sử dụng để điều trị một khu vực rộng, vì vậy nó được sử dụng tốt hơn như một cách để làm giảm các triệu chứng.

Xạ trị chữa ung thư thực quản có thể được chỉ định sử dụng đơn độc hoặc kết hợp sử dụng với hóa trị liệu và phẫu thuật để đem lại hiệu quả điều trị cao hơn. Thông thường người ta hay chỉ định xạ trị chữa ung thư thực quản cho các trường hợp bệnh nhân không thể phẫu thuật, xạ trị thu nhỏ khối u trước phẫu thuật và xạ trị tiêu diệt tế bào ung thư còn sót sau phẫu thuật.

3. Một số tác dụng phụ của xạ trị chữa ung thư thực quản

Cùng với sự tiến bộ của y học, xạ trị chữa ung thư thực quản hiện nay đã an toàn hơn rất nhiều nhờ sự kiểm soát tia xạ tốt hơn trong quá trình điều trị. Tuy nhiên khi sử dụng xạ trị chữa ung thư thực quản bệnh nhân vẫn có nguy cơ gặp phải một số tác dụng phụ nhất định. Các tác dụng phụ của xạ trị chữa ung thư thực quản có thể kể đến như:

3.1. Mệt mỏi

Mệt mỏi là tình trạng rất thường thấy ở bệnh nhân sau khi trải qua xạ trị chữa ung thư thực quản. Nguyên nhân của tình trạng này cho đến nay vẫn chưa hoàn toàn được khẳng định, tuy nhiên người ta cho rằng xạ trị rất có thể là một trong các nguyên nhân gây nên tình trạng mệt mỏi của bệnh nhân.

3.2. Tác dụng phụ của xạ trị trên da

Đối với các bệnh nhân sử dụng xạ trị chữa ung thư thực quản từ bên ngoài, vùng da nằm trên đường đi của tia xạ (chủ yếu là da vùng ngực) khi chúng vào cơ thể rất dễ bị tổn thương.

Biểu hiện tổn thương da do xạ trị chữa ung thư thực quản cũng rất đa dạng như đỏ da, cảm giác bỏng rát da, sạm da, ngứa, đôi khi có tróc da hay lở loét,…

3.3. Tác dụng phụ trên miệng, họng

Do tia xạ làm tổn thương các tuyến nước bọt trên cơ thể bệnh nhân, nên sau khi xạ trị chữa ung thư thực quản bệnh nhân có thể sẽ gặp phải tình trạng khô miệng do giảm tiết nước bọt hay tiết nước bọt quá nhiều do rối loạn bài tiết.

Ngoài ra, do niêm mạc miệng, họng bị tổn thương vì xạ trị, bệnh nhân cũng dễ gặp phải tình trạng lở loét tại miệng, họng.

3.4. Tác dụng phụ trên ống tiêu hóa

Tổn thương các cơ quan trên ống tiêu hóa như dạ dày, ruột trong quá trình xạ trị có thể gây nên một số tác dụng phụ sau xạ trị như cảm giác buồn nôn, nôn mửa hay các rối loạn tiêu hóa (tiêu chảy,…).

3.5. Tác dụng phụ trên phổi

Xạ trị chữa ung thư thực quản có thể làm giảm hàm lượng surfactant trong phổi bệnh nhân, do vậy gây nên tình trạng thở ngắn và ho khan sau khi xạ trị. Trong một số trường hợp, tác dụng phụ trên phổi có thể nặng nề hơn gây nên tình trạng xơ phổi.

Trên đây là những kiến thức sơ lược về các tác dụng phụ do xạ trị chữa ung thư thực quản có thể gây nên cho bệnh nhân. Để hạn chế và giảm nhẹ các tác dụng phụ do xạ trị, bệnh nhân cần tuân thủ chỉ định điều trị của bác sĩ cũng như có chế độ chăm sóc bệnh nhân hợp lý sau xạ trị.

Hầu hết các tác dụng phụ của xạ trị là tạm thời, nhưng một số tác dụng phụ ít phổ biến hơn có thể là vĩnh viễn. Ví dụ, trong một số trường hợp, phóng xạ có thể gây hẹp thực quản, có thể cần điều trị thêm. Phóng xạ vào ngực có thể gây tổn thương phổi, có thể dẫn đến các vấn đề về hô hấp và khó thở.

Nếu bạn nhận thấy bất kỳ tác dụng phụ của xạ trị nào, hãy nói chuyện với bác sĩ điều trị của bạn ngay để có thể thực hiện các bước điều trị hoặc giảm bớt chúng.