Một số tác dụng phụ hóa trị ung thư cổ tử cung

Đối với bệnh ung thư cổ tử cung, việc chỉ định sử dụng phương pháp hóa trị phụ thuộc vào giai đoạn bệnh của bệnh nhân, không phải trường hợp nào cũng hóa trị được. Vậy tác dụng phụ hóa trị ung thư cổ tử cung là gì? Hãy cùng tham khảo bài viết dưới đây của GenK STF.

1. Hóa trị ung thư cổ tử cung

Hóa trị (hóa chất) là phương pháp sử dụng các loại thuốc có khả năng ức chế các tế bào ung thư bằng cách tiêm vào tĩnh mạch hoặc đưa vào cơ thể bằng đường ống. Những loại thuốc này xâm nhập vào máu và ảnh hưởng đến tất cả các khu vực trên cơ thể. Hóa trị có công dụng hữu ích trong việc tiêu diệt các tế bào ung thư ở hầu hết các bộ phận.

Đối với bệnh ung thư cổ tử cung, việc chỉ định sử dụng phương pháp hóa trị phụ thuộc vào giai đoạn bệnh của bệnh nhân, không phải trường hợp nào cũng hóa trị được.

2. Hóa trị là phương pháp phổ biến trong điều trị ung thư cổ tử cung

Đối với một số giai đoạn của bệnh ung thư cổ cung, bác sĩ sẽ cho kết hợp điều trị song song hóa trị và xạ trị. Các lựa chọn cho hóa trị kết hợp bao gồm:

– Cisplatin được sử dụng hàng tuần trong quá trình bức xạ. Thuốc này được đưa vào tĩnh mạch khoảng 4 giờ trước khi tiến hành xạ trị.

– Cisplatin cộng với 5-fluorouracil (5-FU) được tiêm 4 tuần trong khi xạ trị.

3. Hóa trị ung thư cổ tử cung di căn hoặc tái phát sau điều trị

Phương pháp sử dụng hóa chất cũng được sử dụng để điều trị ung thư cổ tử cung di căn (giai đoạn khối u đã lan sang các cơ quan khác). Ngoài ra đây cũng là phương pháp đem lại kết quả cao trong việc điều trị ung thư tái phát.

Các loại thuốc hóa học thường được sử dụng để điều trị ung thư cổ tử cung giai đoạn tiến triển bao gồm:

– Cisplatin Carboplatin Paclitaxel (Taxol ®), Topotecan Gemcitabine (Gemzar ®)

– Sự kết hợp của các loại thuốc này thường được sử dụng.

– Một số loại thuốc khác cũng có thể được sử dụng như docetaxel (Taxotere ®), ifosfamide (Ifex®), 5-fluorouracil (5-FU), irinotecan (Camptosar®) và mitomycin.

– Thuốc nhắm mục tiêu bevacizumab (Avastin ®) có thể được thêm vào hóa trị. Điều này được thảo luận trong phần về liệu pháp nhắm mục tiêu .

4. Tác dụng phụ hóa trị ung thư cổ tử cung

Khi điều trị, hóa chất có thể tiêu diệt tế bào ung thư nhưng cũng làm ảnh hưởng tiêu cực lên một số tế bào bình thường, do vậy bệnh nhân có thể gặp phải một số tác dụng phụ nhất định. Tuy nhiên không phải bệnh nhân nào cũng gặp tác dụng phụ khi hóa trị, có thể ít hoặc nhiều phụ thuộc vào thời gian hóa trị, lượng hóa chất đưa vào người…

Một số tác dụng phụ của hóa trị ung thư cổ tử cung bao gồm:

– Buồn nôn và ói mửa

– Ăn mất ngon

– Rụng tóc

– Loét miệng

– Mệt mỏi (mệt mỏi)

Hóa trị có thể làm hỏng các tế bào sản xuất máu của tủy xương, số lượng tế bào máu có thể trở thấp hơn, gây ra các hiện tượng: nhiễm trùng do thiếu bạch cầu, chảy máu hoặc dễ bị bầm tím, dễ bị chấn thương (thiếu tiểu cầu), khó thở (hồng cầu thấp).

Khi hóa trị kết hợp với xạ trị, các tác dụng phụ có thể tăng dần mức độ nghiêm trọng, cụ thể:

– Thay đổi kinh nguyệt

Đối với những phụ nữ trẻ chưa cắt bỏ tử cung có thể gặp những thay đổi trong chu kỳ kinh nguyệt. Đây là tác dụng phổ biến của hóa trị ở các bệnh nhân ung thư là nữ giới. Bệnh nhân có thể mang thai trong quá trình hóa trị tuy nhiên đây được coi là hành động gây nguy hiểm cho thai nhi bởi trẻ sinh ra có thể bị dị tật bẩm sinh và cản trở các phương pháp phẫu thuật.

Đây là lý do tại sao phụ nữ tiền mãn kinh trước khi điều trị thường phải trao đỗi kỹ với bác sĩ về việc tránh thai và các hoạt động quan hệ tình dục. Tuy nhiên sau khi hóa trị kết thúc, bệnh nhân hoàn toàn có thể mang thai một cách an toàn với điều kiện phải xin ý kiến của bác sĩ về thời gian mang thai.

Mãn kinh sớm (không có kinh nguyệt nữa) và vô sinh (không thể mang thai) có thể xảy ra khi hóa trị liệu. Phụ nữ lớn tuổi khi trải qua hóa trị sẽ có nguy cơ cao bị vô sinh hoặc mãn kinh sớm.

– Bệnh lý thần kinh (hay còn được gọi là bệnh thần kinh ngoại biên)

Một số loại thuốc dùng để điều trị ung thư cổ tử cung, bao gồm paclitaxel và cisplatin có thể làm tổn thương dây thần kinh bên ngoài não và tủy sống.

Bệnh nhân có thể bị tê, đau, nóng rát hoặc cảm giác ngứa ran, làn da nhạy cảm hơn, tay chân yếu sức. Trong hầu hết các trường hợp, các tác dụng phụ này sẽ giảm dần hoặc biến mất sau khi ngừng điều trị nhưng nó có thể kéo dài rất lâu ở một số phụ nữ.

– Tăng nguy cơ mắc bệnh bạch cầu

Điều này có thể xảy ra nhưng rất hiếm, một số loại thuốc hóa học có thể làm hỏng tủy xương vĩnh viễn, dẫn đến ung thư máu như hội chứng myelodysplastic, bệnh bạch cầu tủy cấp tính. Tác dụng phụ này thường đến trong vòng 10 năm sau khi điều trị.

5. Làm sao để giảm tác dụng phụ hóa trị ung thư cổ tử cung

5.1. Quản lý dinh dưỡng và cân nặng

Trong hóa trị ung thư cổ tử cung, tác dụng phụ của những liệu pháp này là mất vị giác, chán ăn, giảm cân hoặc tăng cân.

Nguyên tắc đầu tiên chính là việc có chế độ dinh dưỡng phù hợp trong khi hóa trị ung thư cổ tử cung để quản lý dinh dưỡng và cân nặng của mình. Hay nói cách khác một chế độ dinh dưỡng phù hợp sẽ hỗ trợ quá trình hóa trị thuận lợi hơn. Các chất dinh dưỡng cần thiết cho cơ thể lúc này là:

– Chất chống oxy hóa (vitamin A, C và E)

– Carbohydrate (trái cây, rau và ngũ cốc)

– Chất béo lành mạnh (chất béo không bão hòa đơn và không bão hòa đa)

– Protein (cá, thịt gia cầm, thịt đỏ nạc, trứng, các sản phẩm từ sữa ít béo)

– Vitamin và các khoáng chất

– Nước

Những thực phẩm có nguồn gốc từ thực vật được xem là một nguồn cung cấp vitamin và khoáng chất rất tốt cho bệnh nhân đang hóa trị ung thư cổ tử cung. Bạn nên cố gắng ăn trái cây và rau quả có màu sắc sặc sỡ hàng ngày ví dụ như cam, quýt. Hạn chế chất béo từ động vật một cách tối thiểu nhất có thể.

Ăn vặt suốt ngày cũng có thể giúp bổ sung calo và protein cho bệnh nhân đang hóa trị ung thư cổ tử cung để chữa lành vết thương và giữ cân nặng của bạn ở mức ổn định. Thử những đồ ăn giàu hàm lượng protein an toàn như sữa chua, trứng, pho mát hay bánh quy giòn.

Nếu bạn có biểu hiện đau họng hay tiêu chảy thì lại cần tránh những món ăn giàu axit để tránh tình trạng trở nên tồi tệ hơn.

5.2. Tập luyện giảm tác dụng phụ hóa trị ung thư

Với liệu trình hóa trị ung thư cổ tử cung có thể khiến bệnh nhân cảm thấy rất mệt mỏi và những bài tập, vận động nhẹ nhàng có thể cải thiện được vấn đề này. Hãy cố gắng thực hiện một vài động tác thể dục dù là trong thời gian khá ngắn để có thể cải thiện được tình trạng mệt mỏi, chán nản hay stress.

Hãy nói chuyện với bác sĩ chủ trị của bạn về những bài tập có thể phù hợp với bạn và chú ý xem bạn cảm thấy như thế nào khi di chuyển cơ thể. Khi bác sĩ đồng y và bạn có thể làm được thì bạn có thể xem xét bổ sung đi bộ thêm 30 phút một ngày, điều này có thể khiến bạn cảm nhận được sự khác biệt rõ rệt.

5.3. Đối mặt với sự thay đổi của cơ thể

Dù rất khó với việc theo dõi sự thay đổi của bản thân khi trải qua một quá trình hóa trị, một số loại thuốc có thể làm ngoại hình của bạn bị thay đổi, khiến bạn cảm thấy “tuyệt vọng”, “buồn chán”,… Nhưng thực tế là những thay đổi đó đều có những phương pháp đối phó để bệnh nhân cảm thấy tự tin hơn.

Những sản phẩm như: tóc giả, đồ trang điểm, sản phẩm chăm sóc da, chăm sóc móng tay, móng chân,… là một gợi ý cho bệnh nhân đang điều trị ung thư cổ tử cung có thể cảm thấy tốt hơn.

5.4. Đối mặt với vấn đề liên quan đến “vùng kín”

Trong hóa trị ung thư cổ tử cung người bệnh có thể bị giảm ham muốn hoặc khô âm đạo. Nguyên nhân là do tác dụng phụ của hoá trị khiến buồng trứng của bạn ngừng sản xuất estrogen. Một liệu pháp thay thế estrogen có thể được bác sĩ hỗ trợ bạn.

Ngoài giảm ham muốn tình dục thì xạ trị vùng xương chậu trong hóa trị ung thư cổ tử cung có thể khiến buồng trứng của bạn bị hỏng và những thay đổi ở niêm mạc âm đạo. Hãy nói chuyện với bác sĩ chủ trị để ngăn chặn những tác dụng phụ lâu dài.

5.5. Lạc quan

Cuối cùng, dù thật khó để có thể luôn luôn giữ bản thân ở trạng thái tích cực trong suốt quá trình điều trị ung thư cổ tử cung nhưng hãy cùng người nhà tìm ra những cách để có thể giữ tinh thần của bạn được ổn định và tốt hơn.

Tập trung vào những điều đáng khích lệ mà bạn đã làm được trong khi đang điều trị ung thư cổ tử cung. Bạn có thể tìm đến những hội nhóm để chia sẻ, chia sẻ với gia đình,…

Trước khi tiến hành điều trị, bác sĩ và y tá của bạn sẽ thông tin cho bạn biết những tác dụng phụ hóa trị ung thư không mong muốn có thể xảy ra. Thông thường các hiện tượng này sẽ biến mất sau khi kết thúc điều trị, điều quan trọng là làm thế nào để giảm bớt các triệu chứng không mong muốn này.