Xét nghiệm ung thư cổ tử cung bằng Pap smear có hiệu quả không?

Xét nghiệm Pap smear là một trong những phương pháp xét nghiệm ung thư cổ tử cung được các chuyên gia khuyến cáo các chị em nên làm. Vậy Pap smear là xét nghiệm gì? Và xét nghiệm Pap smear có thực sự hiệu quả không?

1. Tại sao nên tầm soát xét nghiệm ung thư cổ tử cung định kỳ?

Theo Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), trong các loại ung thư ở nữ giới thì ung thư cổ tử cung là bệnh gây tử vong hàng đầu. Theo thống kê, trên thế giới, cứ 2 phút lại có một phụ nữ qua đời vì ung thư cổ tử cung. Còn tính riêng ở khu vực Châu Á – Thái Bình Dương, cứ 4 phút sẽ có một phụ nữ tử vong vì căn bệnh quái ác này.

Mặc dù là bệnh ung thư nguy hiểm, nhưng ung thư cổ tử cung hoàn toàn có thể chữa trị khỏi hoàn toàn với tỷ lệ thành công lên tới 100% nếu phát hiện ở giai đoạn tiền ung thư. Ở giai đoạn 1, tỷ lệ này trong khoảng 85 – 90%. Và giảm dần ở các giai đoạn sau. Đến giai đoạn cuối, tỷ lệ chữa khỏi chỉ còn 15% với những bệnh nhân sống sót sau 5 năm.

Bởi vậy, phát hiện sớm ung thư cổ tử cung đóng vai trò rất quan trọng. Theo các bác sĩ, ban đầu có thể các dấu hiệu ung thư cổ tử cung rất mơ hồ, không dễ dàng và dễ nhầm lẫn với những bệnh khác. Nhưng sau đó, những dấu hiệu ung thư cổ tử cung sẽ xuất hiện rõ ràng hơn như: bị chảy máu âm đạo, kỳ kinh nguyệt kéo dài bất thường, chảy máu khi quan hệ tình dục, dịch tiết âm đạo có màu, mùi lạ, thậm chí lẫn cả máu,….

Hiện nay, tầm soát ung thư cổ tử cung được coi là phương pháp để có thể phát hiện sớm ung thư cổ tử cung và phòng ngừa kịp thời bệnh này. Các xét nghiệm được sử dụng để tầm soát ung thư cổ tử cung gồm xét nghiệm Pap smear, xét nghiệm HPV, soi cổ tử cung, sinh thiết cổ tử cung,….

Trong các phương pháp tầm soát ung thư cổ tử cung, phương pháp đơn giản và dễ thực hiện là xét nghiệm Pap smear. Khi thực hiện phương pháp này, các kỹ thuật viên sẽ lấy một mẫu tế bào trên bề mặt cổ tử cung và phân tích để phát hiện các bất thường. Phương pháp này có thể phát hiện sớm tới 90 – 95% các trường hợp bị ung thư cổ tử cung.

2. Khi nào phụ nữ nên thực hiện xét nghiệm ung thư cổ tử cung?

Theo các bác sĩ, phụ nữ nên bắt đầu tầm soát xét nghiệm ung thư cổ tử cung khi 21 tuổi, và tuyệt đối không tiến hành tầm soát ung thư cổ tử cung nếu dưới độ tuổi 21, không kể tuổi bắt đầu quan hệ tình dục.

Với những phụ nữ trong độ tuổi từ 21 – 29 tuổi thì nên thực hiện xét nghiệm Pap smear để tầm soát ung thư cổ tử cung 3 năm/lần. Ở độ tuổi này, các chị chưa làm xét nghiệm HPV bởi tần suất nhiễm chủng HPV nguy cơ cao ở tuổi này khoảng 20%, và hầu hết virus HPV sẽ tự biến mất mà không cần can thiệp. Ngoài ra, phát hiện nhiễm virus HPV sẽ gây ra lo lắng, tốn chi phí khám bệnh và điều trị không cần thiết.

Trong độ tuổi từ 30 – 64 tuổi, các chị em nên thực hiện đồng thời xét nghiệm Pap smear và xét nghiệm HPV 5 năm/lần.

Khi trên 65 tuổi và các kết quả tầm soát ung thư cổ tử cung trước đây đều bình thường thì nên ngưng tầm soát. Bởi hầu hết các kết quả xét nghiệm tầm soát ung thư cổ tử cung, HPV dương tính đều là những kết quả giả, không phản ánh đúng tiền ung thư cổ tử cung, nguy cơ nhiễm HPV chỉ còn 5 – 10%.

Bên cạnh tầm soát ung thư cổ tử cung định kỳ để phát hiện sớm ung thư cổ tử cung, phụ nữ nên chú ý tới việc phòng ngừa ung thư cổ tử cung bằng cách giữ vệ sinh vùng kín theo lời khuyên của bác sĩ phụ khoa, nên có lối sống tình dục lành mạnh (không quan hệ tình dục khi còn quá trẻ, không quan hệ tình dục với nhiều bạn tình, quan hệ tình dục sử dụng các biện pháp an toàn), nên khám phụ khoa và tầm soát ung thư cổ tử cung định kỳ, tiêm phòng vắc-xin ngừa virus HPV,….

3. Xét nghiệm ung thư bằng Pap smear là gì?

Ung thư cổ tử cung là bệnh nguy hiểm với tỷ lệ bệnh nhân tử vong cao thứ 5 (chỉ sau ung thư gan, vú, dạ dày, phổi). Mặc dù nguy hiểm, ung thư cổ tử cung hoàn toàn có thể phòng ngừa cũng như điều trị khỏi nếu được phát hiện sớm. Xét nghiệm Pap smear là một trong những phương pháp tầm soát ung thư cổ tử cung được các bác sĩ phụ khoa khuyên nên tiến hành. Vậy xét nghiệm Pap smear là gì? Có thực sự hiệu quả không? Thời gian nên làm xét nghiệm Pap smear?

Xét nghiệm Pap smear hay còn gọi là phương pháp xét nghiệm phết tế bào cổ tử cung âm đạo được Papanicolaou phát minh năm 1939.

Nguyên lý chính của phương pháp này là lấy tế bào trực tiếp từ cổ tử cung âm đạo và các bác sĩ sẽ tiến hành quan sát, xét nghiệm tế bào và đưa ra chẩn đoán theo tiêu chuẩn chẩn đoán tế bào bệnh học. Ở cổ tử cung và thành âm đạo luôn có các tế bào bong tróc tự do hoặc các bác sĩ sẽ sử dụng que chuyên dụng Spatula phết tế bào khỏi lớp biểu mô.

Xét nghiệm Pap smear đã được ứng dụng từ rất lâu và đóng vai trò quan trọng trong tầm soát ung thư cổ tử cung nói riêng và chẩn đoán các bệnh phụ khoa nói riêng. Xét nghiệm Pap được thực hiện rất đơn giản và chi phí xét nghiệm cũng rất rẻ.

4. Xét nghiệm Pap smear có thực sự tầm soát ung thư cực hiệu quả?

Nếu như các kỹ thuật khác chỉ xác định được mật độ và kích thước của khối u thì xét nghiệm Pap smear lại giúp xác định được loại tế bào ung thư cổ tử cung. Ngày nay, kỹ thuật cố định nhuộm màu tiêu bản đã được cải tiến đáng kể với sự ra đời của các máy nhuộm tiêu bản tự động. Chúng có thể có được các tiêu bản đẹp, loại bỏ mọi cặn bẩn giúp các bác sĩ quan sát được rõ ràng, loại trừ hình ảnh giả dễ gây nhầm lẫn khi soi kính hiển vi.

Tuy nhiên, xét nghiệm Pap smear có cho ra kết quả tầm soát ung thư chính xác hay không còn tùy thuộc vào kỹ thuật viên lấy mẫu và đọc kính hiển vi có chính xác hay không. Nếu mẫu tế bào lấy ở vị trí không tổn thương có thể cho ra kết quả âm tính giả. Tuy nhiên trường hợp này hiếm khi xảy ra.

Bên cạnh kỹ thuật viên, bác sĩ chẩn đoán tế bào học cũng là người quyết định độ chính xác của xét nghiệm Pap smear. Bởi theo thông thường, nếu thấy cổ tử cung bị tổn thương, các bác sĩ sẽ tiến hành hội chẩn tại chỗ hoặc làm xét nghiệm lần 2 để có được kết luận chắc chắn.

5. Nên thực hiện xét nghiệm Pap smear bao lâu một lần?

Tất cả phụ nữ đã quan hệ tình dục hoặc từ 21 tuổi trở lên nên thăm khám sức khỏe phụ khoa hàng năm, cũng như tiến hành các biện pháp tầm soát ung thư cổ tử cung. Thông thường, thời gian thực hiện xét nghiệm Pap smear tuỳ thuộc vào độ tuổi:

– Độ tuổi từ 21 – 29: nên thực hiện xét nghiệm Pap 3 năm/lần.

– Độ tuổi 30 – 65: nên làm xét nghiệm Pap smear 5 năm/lần, kết hợp với xét nghiệm HPV.

– Sau 65 tuổi: không cần thực hiện nếu kết quả các xét nghiệm Pap smear trước đây bình thường.

Trong trường hợp, từng cắt bỏ tử cung hoặc từng làm hoá trị ung thư, hay làm phiến đồ Pap smear bất thường,… thì nên nói chuyện với bác sĩ.

6. Những lưu ý cần nhớ trước khi thực hiện xét nghiệm ung thư cổ tử cung bằng Pap smear

– Các chị em nên đặt lịch làm xét nghiệm trước 1 tuần.

– Tránh thụt rửa, sử dụng thuốc đặt âm đạo hoặc chất diệt tinh trùng ít nhất 48 tiếng trước ngày làm xét nghiệm Pap.

– Tránh quan hệ tình dục 24 giờ trước khi làm xét nghiệm

– Nên đi tiểu trước khi làm xét nghiệm.

– Mặc quần áo thoải mái, thoáng mát.

– Nói với bác sĩ về những vấn đề phụ khoa bản thân đang gặp phải hoặc đã từng gặp phải trước đây.

– Nói với bác sĩ nếu nghi ngờ bản thân đang mang thai, đang mang thai hoặc mong muốn có thai, tránh thai.

Bên cạnh việc xét nghiệm ung thư cổ tử cung định kỳ để phát hiện bệnh sớm, phụ nữ nên chú ý tới việc phòng ngừa bệnh bằng cách giữ vệ sinh vùng kín theo lời khuyên của bác sĩ phụ khoa, nên giữ lối sống tình dục lành mạnh và tiêm phòng HPV.