Xạ trị ung thư vòm họng là gì? Các tác dụng phụ của xạ trị ung thư vòm họng

Xạ trị ung thư vòm họng là phương pháp điều trị ung thư vòm họng bằng cách chiếu các chùm tia mang năng lượng cao để tiêu diệt những tế bào ung thư hay kìm hãm sự phát triển và lây lan của khối u. Xạ trị ung thư vòm họng được sử dụng như phương pháp điều trị chính và cho kết quả khả quan nếu như bệnh nhân điều trị sớm. Và để hiểu rõ hơn về phương pháp này thì GENK STF mời bạn cùng tìm hiểu qua bài viết dưới đây nhé.

Xem thêm:

• Ung thư vòm họng nên ăn gì, kiêng gì để tốt cho việc điều trị
• Nổi hạch dưới cằm – dấu hiệu ung thư vòm họng không nên bỏ qua
• Chiến binh từng bị ung thư vòm họng tiếp thêm động lực cho người đồng bệnh

1. Xạ trị ung thư vòm họng là gì?

Ung thư vòm họng là một loại bệnh lý ung thư xuất phát từ các tế bào biểu mô ở khu vực vòm họng.

Trong ung thư vòm họng, phương pháp xạ trị được sử dụng như phương pháp điều trị chính. Phương pháp này được thực hiện bằng cách chiếu các chùm tia mang năng lượng cao để tiêu diệt những tế bào ung thư hoặc kìm hãm sự phát triển và lây lan của khối u.

Các dạng của phương pháp xạ trị bao gồm:

• Xạ trị bên ngoài: điều trị ung thư vòm họng với các tia xạ được chiếu từ bên ngoài
• Xạ trị bên trong: áp dụng cho trường hợp ung thư vòm họng đã tái phát.

Xem thêm >>> Giải đáp thắc mắc: Thời gian ủ bệnh ung thư vòm họng trong bao lâu?

2. Các biện pháp xạ trị

2.1. Xạ trị đơn thuần

Xạ trị đơn thuần được áp dụng chủ yếu trong giai đoạn sớm của ung thư vòm họng chủ yếu là ở giai đoạn 1 và 2. Sau đó, bác sĩ sẽ đánh giá mức độ lan rộng của khối u, kích thước vị trí của khối u để đưa ra giải pháp điều trị bệnh cụ thể.

2.2. Xạ trị kết hợp hóa trị

Nếu như bệnh được phát hiện ở giai đoạn sớm (trong trường hợp các tế bào ung thư còn khu trú ở vòm họng, chưa di căn xa) và được điều trị kịp thời, đúng phác đồ thì khả năng khỏi bệnh sẽ tương đối cao và tỷ lệ sống sau 5 năm có thể lên đến 70 – 90%.

Sau điều trị xạ trị, có thể phối hợp vừa hóa trị vừa xạ trị: điều trị hóa trị trước, sau đó xạ trị kế tiếp; hoặc là xạ trị rồi sẽ tiếp tục hóa trị,… tùy thuộc theo từng giai đoạn của bệnh. 

2.3. Xạ trị giảm triệu chứng

Ở giai đoạn cuối việc điều trị khỏi bệnh hoàn toàn là rất khó khăn, bởi vậy giai đoạn này điều trị xạ trị chủ yếu giảm các triệu chứng đau xương, đau khi nuốt, thở cũng như để giúp thu nhỏ khối u cho người bệnh.

3. Các biến chứng khi xạ trị ung thư vòm họng

Trước khi tiến hành xạ trị vùng vòm họng thì các bác sĩ sẽ khám rất kỹ vùng răng miệng của bệnh nhân. Thông thường, khi xạ trị vùng đầu hoặc cổ, đặc biệt ở vùng vòm họng hay thanh quản cũng như amidan thì dù ít dù nhiều cũng sẽ ảnh hưởng những vùng răng và miệng.

Những di chứng để lại sau quá trình xạ trị thường là viêm nướu răng, hoại tử nướu răng, xơ các khớp thái dương hàm, xơ cứng hay hoại tử,… Trong nhiều trường hợp nặng hơn có thể hoại tử xương hàm trên hay hoại tử xương hàm dưới do xạ trị gây ra.

 4. Chi phí khi điều trị xạ trị ung thư vòm họng

Giá tiền xạ trị ung thư có thể rất lớn do đó để điều trị ung thư vòm họng, người bệnh cần có thời gian dài để điều trị chứ không thể chỉ trong ngày một ngày hai. Chi phí điều trị sẽ phụ thuộc vào nhiều yếu tố khác nhau, còn tùy thuộc vào đánh giá của bác sĩ về tình trạng sức khỏe cũng như tình trạng ung thư của người bệnh ra sao.

Trong suốt quá trình điều trị thì người bệnh có thể khoảng 100 đến 500 triệu đồng tùy theo mức độ nặng nhẹ của bệnh. Do vậy để tiết kiệm chi phí xạ trị ung thư vòm họng thì người bệnh có thể tham gia bảo hiểm y tế để giảm bớt chi phí và để nâng cao hiệu quả điều trị, tránh những lo lắng căng thẳng về tài chính trong suốt quá trình điều trị bệnh.

5. Những lưu ý khi xạ trị ung thư vòm họng

Người bệnh khi tiến hành trị xạ ung thư vòm họng cần lưu ý một số điểm sau đây:

• Thời gian tiến hành xạ trị sẽ từ 2 đến 7 tuần, số lần điều trị bệnh sẽ phụ thuộc vào tình trạng của người bệnh, do đó người bệnh nên giữ tinh thần lạc quan và không nên quá lo lắng ảnh hưởng đến hiệu quả của xạ trị.
• Tránh hút thuốc lá và tránh sử dụng các chất kích thích như rượu bia để làm giảm nguy cơ tái phát ung thư vòm họng cũng như giữ sức khỏe của vòm họng được tốt hơn và làm tăng hiệu quả trong điều trị
• Sau khi thực hiện điều trị bằng xạ trị hay hóa trị liệu thì bệnh nhân cần thường xuyên luyện tập há miệng cũng như xoa bóp vùng cổ để giảm tác dụng phụ của phương pháp điều trị.
• Hạn chế ăn các loại đồ ăn lên men, muối chua như dưa muối, cá muối, cà muối…

Xem thêm >>> Hình ảnh ung thư vòm họng có mức độ nguy hiểm cao

6. Các tác dụng phụ của xạ trị ung thư vòm họng và cách khắc phục

Nhiều người bệnh trước khi tiến hành điều trị xạ trị ung thư vòm họng thì luôn có cùng 1 câu hỏi là xạ trị có nguy hiểm không. Theo các chuyên gia, xạ trị ung thư vòm họng có thể đem đến rất nhiều tác dụng phụ đối với người bệnh vì đây là cơ quan hết sức nhạy cảm và dễ bị ảnh hưởng bởi các yếu tố phóng xạ.

6.1. Những tác dụng phụ của xạ trị ung thư vòm họng

Xạ trị ung thư vòm họng có thể gây ra nhiều tác dụng phụ khác nhau cho người bệnh, nhất là các tác dụng phụ có liên quan đến vùng đầu và cổ. Và trong đó có những tác dụng phụ sẽ biến mất sau khi ngừng điều trị nhưng cũng có những tác dụng phụ sẽ tồn tại lâu dài. Cụ thể

Các tác dụng phụ tạm thời có thể cải thiện theo thời gian đó là:

• Gây lở loét trong miệng và cổ họng có thể dẫn đến khó khăn khi nuốt khiến bệnh nhân gặp khó khăn trong việc ăn uống 
• Khàn tiếng
• Mất vị giác và thay đổi vị giác: xạ trị có thể gây ra đau lưỡi, khô miệng từ đó dẫn đến thay đổi vị giác khiến cho người bệnh chán ăn, giảm cân…
• Vùng da bị thay đổi trong vị trí chiếu xạ điều trị như bị đỏ, phồng rộp: mức độ tổn thương nặng nhẹ sẽ phụ thuộc vào liều lượng bức xạ
• Buồn nôn và ói mửa
• Mệt mỏi: đây là tác dụng phụ rất phổ biến trong xạ trị thường kéo dài 2 đến 3 tháng, có thể kéo theo đó là tình trạng thiếu máu, trầm cảm, thiếu ngủ…

Các tác dụng phụ mà sẽ không cải thiện được theo thời gian:

• Vấn đề về răng miệng: Hầu hết các bác sĩ sẽ yêu cầu người bệnh nhân kiểm tra răng trước khi bắt đầu xạ trị vào vùng đầu hay cổ. Trong một số trường hợp cụ thể, nha sĩ thậm chí còn có thể khuyên người bệnh nhổ một số răng trước khi điều trị để giúp làm giảm bớt nhiều vấn đề bất lợi có thể gặp sau này.
• Tổn thương tuyến nước bọt: Tình trạng này có thể dẫn tới khô miệng vĩnh viễn và khiến cho người bệnh bị khó nuốt thức ăn. Khô miệng cũng có thể gây ra sâu răng nghiêm trọng. 
• Ảnh hưởng đến tầm nhìn hay khả năng nghe vì xạ trị sẽ gây ảnh hưởng cho một số dây thần kinh nhất định
• Ảnh hưởng đối với xương sọ
• Gây tổn thương tuyến yên và tuyến giáp: đây là tác dụng phụ rất thường gặp của xạ trị ung thư vòm họng, có thể gây ra nhiều rối loạn chức năng các cơ quan trong cơ thể.

6.2. Các biện pháp làm giảm tác dụng phụ của xạ trị ung thư vòm họng

• Tuân thủ các chế độ dinh dưỡng hợp lý và ngủ đủ giấc, duy trì các chế độ tập luyện phù hợp với sức khỏe để giúp giảm tình trạng mệt mỏi.
• Khi bị thay đổi vị giác, bệnh nhân nên ăn thức ăn để nguội. Nên ăn các món hấp, luộc và đựng thức ăn vào trong đĩa, bát nhựa, thủy tinh để giảm mùi kim loại.
• Giữ cho miệng sạch sẽ và khỏe mạnh bằng cách đánh răng thường xuyên và sử dụng chỉ nha khoa hàng ngày. Người bệnh nên đánh răng 2 đến 3 lần một ngày. Sử dụng bàn chải mềm và kem đánh răng có fluoride. 
• Hạn chế ăn các thức ăn và các chất lỏng có hàm lượng đường cao. 
• Nên ăn các thức ăn mềm, xay nhỏ để dễ nuốt, giảm đau họng, giảm lở loét trong khoang miệng, cổ họng, ăn các thực phẩm dễ nuốt, dễ tiêu hóa như súp, nước ép nho cùng với các loại thực phẩm nhạt như bột yến mạch,  thịt gà, gạo trắng, bánh quy giòn và khoai tây…
• Sau khi điều hóa trị, xạ trị người bệnh rất dễ bị nôn, ói mửa  khi ngửi thấy mùi thức ăn. Do đó, khi chế biến thức ăn thì bạn có thể thêm các loại thảo mộc như lá bạc hà vào trong các món ăn tanh để khử bớt mùi. Hoặc những món ăn ít mùi vị thì bạn có thể thêm thảo mộc, gia vị tỏi, gừng, húng quế, vỏ chanh, nghệ không gây ra kích ứng niêm mạc họng để làm tăng cảm giác thèm ăn cho người bệnh
• Hạn chế tiếp xúc ánh sáng mặt trời nhất là ở vùng da bị tổn thương, có thể sử dụng các loại kem bôi da phù hợp để tránh gây kích ứng da
• Đối với tổn thương tuyến nước bọt thì người bệnh có thể được giảm bớt tổn thương bằng cách sử dụng một loại thuốc gọi là amifostine (Ethyol®). Thuốc này được sử dụng trước mỗi lần điều trị bức xạ, tuy nhiên bạn cần hỏi ý kiến của bác sỹ trước khi điều trị. 

Xem ngay >>> Những cách điều trị ung thư vòm họng và chăm sóc bệnh nhân sau điều trị

7. Cần phải chuẩn bị gì khi xạ trị ung thư vòm họng?

• Người bệnh khi điều trị xạ trị đều phải tập há miệng, tập nói và nuốt cùng với việc xoa bóp vùng cổ hằng ngày vào bất cứ thời điểm nào trong ngày để phòng và giảm bớt những tác dụng phụ của xạ trị.

Nếu thời gian đầu tập nuốt thức ăn mà bị sặc thì có thể ăn theo những cách sau:

• Dùng tay để ấn phần da hàm dưới khi nuốt thức ăn.
• Ăn kết hợp: Ăn một miếng bánh bao hoặc chuối trước, sau đó mới ăn thức ăn.
• Khi vết mổ khí quản nằm ở khí nang mà có thể bơm khí thì khi ăn có thể sử dụng ống tiêm để bơm khí, sau khi ăn xong lại tháo hết khí ra.
• Cần phải theo dõi sức khỏe thường xuyên sau xạ trị ung thư vòm họng để tránh tái phát, thông thường người bệnh cần khám và theo dõi sức khỏe định kỳ 1 đến 6 tháng một lần và nên tái khám thường xuyên trong vòng 2 năm đầu sau khi mới điều trị xong
• Tránh các yếu tố nguy cơ dẫn đến làm tăng khả năng ung thư vòm họng như thuốc lá, rượu bia
• Luôn giữ tinh thần lạc quan, vui vẻ và luôn tuân thủ tuyệt đối chỉ định của bác sĩ trong điều trị để giúp tình trạng của người bệnh nhanh được cải thiện và tăng hiệu quả điều trị cao hơn

Trên đây là những thông tin xoay quanh vấn đề xạ trị ung thư vòm họng mà chúng tôi muốn gửi đến cho người bệnh. Hy vọng người bệnh cũng như người nhà của bệnh nhân sẽ hiểu rõ hơn về phương pháp này để có chế độ chăm sóc cho bệnh nhân sau điều trị cho phù hợp.

Biện Phòng ngừa ung thư di căn, giảm tác dụng phụ hóa xạ trị.

Mách bạn: Để phòng ngừa ung thư di căn và hạn chế tác dụng phụ hóa xạ trị ung thư các chuyên gia đầu ngành khuyên bệnh nhân nên dùng sản phẩm Genk STF vì trong Genk STF có chứa thành phần Fucoidan sulfate hóa cao phân tử lượng thấp được chiết xuất hoàn toàn tự nhiên từ rong nâu, hiệu quả vượt trội so với Fucoidan thông thường, có tác dụng:

• Giảm tác dụng phụ của hóa xạ trị, thuốc kháng sinh, hóa chất độc hại.
• Giúp tăng sức đề kháng, tăng cường miễn dịch hỗ trợ phục hồi sức khỏe, thể lực.
• Hỗ trợ bổ sung các chất chống oxy hóa, hạn chế gốc tự do, dự phòng ung bướu
• Hỗ trợ điều trị các vấn đề về viêm loét dạ dày, tá tràng
• Hạ mỡ máu

Đối tượng sử dụng:

• Người đang và sau quá trình hóa trị, xạ trị hoặc phẫu thuật, sử dụng nhiều kháng sinh, hóa chất.
• Người muốn giảm nguy cơ mắc các bệnh ung bướu, tăng cường hệ miễn dịch, nâng cao sức đề kháng.
• Người mắc các bệnh lý viêm loét dạ dày, tá tràng
• Người bị mỡ máu, cholesterol cao

Đây là thành tựu khoa học tiến bộ vượt bậc của Viện Hàn lâm KH & CN Việt Nam trong cuộc chiến phòng chống các bệnh về ung bướu và giảm tác dụng phụ sau hóa xạ trị hỗ trợ điều trị ung thư.

Đặt mua Genk STF tại đây >>> https://genkstf.vn/dat-hang

XEM VIDEO: VTC1: Giải pháp nào cho bệnh nhân ung thư giữa ma trận hàng giả